Głównym bohaterem "Katarynki" Bolesława Prusa jest pan Tomasz. Był on człowiekiem wykształconym z zawodu adwokatem. W młodości był bardzo wesoły, towarzyski, pedantyczny. Pragnął się ożenić toteż do tego starannie się przygotowywał. swój nowy dom bogato wyposażał, a ponieważ był miłośnikiem sztuki, kolekcjonował różne drobne dzieła sztuki, stwarzając w swym domu małą galerię. Z czasem zrezygnował z szukania żony, pozostając wierny tylko sztuce i muzyce. Kiedy osiągnął wiek dojrzały, dużo czasu spędzał samotnie w domu, pracując i rozmyślając. Wielką miłością darzył prawdziwą sztukę i uwielbiał koncerty muzyki poważnej za to wprost nie znosił muzyki katarynek i kataryniarzy. Zakazał więc wpuszczania wędrownych kataryniarzy na podwórze kamienicy w której mieszkał. Pewnego dnia pan Tomasz siedział jak zwykle przy biurku. Nagle spostrzegł w budynku naprzeciwko smutną dziewczynkę. Dziewczynka siedziała przy oknie i wpatrywała się w słońce. Mecenas obserwował ją i domyślił się, że jest niewidoma, ponieważ swobodnie patrzyła w słońce, nie mrużąc oczu. Innym razem zobaczył tę dziewczynkę wesołą i tańczącą. Odmianę w jej zachowaniu spowodowała muzyka katarynki, kiedy to wbrew jego zakazowi - przypadkowo pojawił się na podwórzu Kataryniarz. Od tego dnia mecenas odwołał zakaz wpuszczania kataryniarzy na podwórko. Nawet płacił służbie aby ich wprowadzała. Czynił tak, aby dziewczynce sprawić radość w jej smutnym życiu. Później wyszukał adresy lekarzy okulistów i poszedł osiągnąć ich medycznej porady w sprawie choroby dziewczynki Pan Tomasz bardzo chciał uszczęśliwić biedne dziecko i przywrócić mu wzrok. Uważam, że pan Tomasz był dobrym człowiekiem, wrażliwym na ludzkie nieszczęście. Współczuł dziewczynce i przejął się jej kalectwem. Chociaż była mu przecież obca, próbował umilić jej życie i pomóc, tak jak mógł. Postępowanie jego było szlachetne, bezinteresowne i świadczyło o jego dobrym sercu. Nie znamy zakończenia dalszych losów bohaterów ale domyślam się, że B. Prus w ten sposób nawiązuje kontakt z czytelnikiem, by zmusić go do myślenia o problemie. Problematyka Nowela ukazuje losy nieszczęśliwej, niewidomej dziewczynki oraz losy bogatego mecenasa, który przezwycięża swoje uprzedzenia, by ofiarować nieszczęsnej chwile radości. Losy bohaterów połączyła katarynka (bohater tytułowy), która wpływa na rozwój wydarzeń. Prus poruszył problem konieczności niesienia pomocy pokrzywdzonym przez los. Bohaterowie Pan Tomasz - wykształcony, starszy jegomość, z zawodu adwokat - pedantyczny, systematyczny, samolubny; - miłośnik sztuki, wróg katarynek i kataryniarzy; - przeżywa wewnętrzną przemianę (bohater dynamiczny), budzi się w nim silne współczucie, przezwycięża niechęć, staje się altruistą. Niewidoma dziewczynka - ośmioletnia sąsiadka pana Tomasza; - cicha, smutna, samotna, jedynym jej zajęciem było siedzenie przy oknie i zabawa lalką Postacie epizodyczne: lokaj, stróż, kataryniarz.