Język polski

Aleksander Fredro - życie i twórczość



Fredro Aleksander (1793-1876), polski komediopisarz, pamiętnikarz i poeta. Wykształcenie domowe w ziemiańskim dworze. 1809 wstąpił do armii Księstwa Warszawskiego, brał udział w wojnie z Rosją 1812 (wojny napoleońskie), zbiegł z rosyjskiej niewoli. 1815 osiadł w rodzinnym majątku Bieńkowa Wisznia pod Lwowem Twórczość Uważany za najwybitniejszego polskiego komediopisarza, tworzył z wieloletnimi przerwami, odmawiając publikowania niektórych utworów w miarę ich powstawania, m.in. z powodu ataków krytyki. Jego komedie obyczajowe zajmują się głównie życiem codziennym szlachty galicyjskiej w 1. połowie XIX w., kreując barwne i charakterystyczne typy sceniczne. Stał się mistrzem portretu psychologicznego. Nie gardził artystycznie uszlachetnionymi chwytami rodem z teatru ludowego i farsy. Bliższe mu były ideały oświecenia z jego racjonalistycznym, pełnym dystansu stosunkiem do świata, niż romantyzm, co krytyka miała mu za złe. Najwybitniejsze komedie napisał w pierwszym okresie twórczości do 1835: "Pan Geldhab", "Mąż i żona", "Pan Jowialski", "Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca", "Zemsta", "Dożywocie". W drugim okresie twórczości, po 18-letnim milczeniu, wyróżnić trzeba "Wielkiego człowieka do małych interesów". Wszystkie te utwory stanowią klasykę teatru polskiego. Był także autorem interesujących wspomnień "Trzy po trzy" (powstały 1844-1846, wierszy, bajek, aforyzmów. Najobszerniejsze wydanie: "Pisma wszystkie" (15 tomów).