Komedia polityczna – to odmiana komedii satyrycznej, jest formą krytykującą określone poglądy polityczne i metody rządzenia. „Powrót posła” Juliana Ursyna Niemcewicza jest taką komedią polityczną powstałą w czasie obrad Sejmu Wielkiego i miała określony cel: propagować reformy, wystąpić przeciw konserwatystom, dlatego schemat tej komedii jest prosty. Niemcewicz skontrastował ze sobą pary bohaterów pozytywnych i negatywnych, jednych wskazując jako wzorce godne naśladowania, a drugich ośmieszając. Gadulskiego kompromitują wypowiedzi oraz poglądy, jego żonę – sposób zachowania oraz język. Styl Szarmanckiego cechuje zmienność wynikająca z cynizmu bohatera i jego lekkomyślności. Wykorzystując dowcip językowy, komizm sytuacji, oraz postaci Niemcewicz ośmiesza swoich bohaterów demaskując ich głupotę i próżność. Autor zachował klasyczną zasadę trzech jedności (miejsca, czasu i akcji), ponieważ jest to komedia polityczna akcja jest ograniczona, a wypowiedzi bohaterów służą prezentacji poglądów dwóch przeciwstawnych ugrupowań politycznych: obozu konserwatywnego oraz zwolenników reform. Niemcewicz szydzi z ciemnoty starosty Gadulskiego i jego żony, a chwali patriotyzm Dobrójskich. Gani sarmacką pychę, skąpstwo i egoizm. Komedia kończy się ślubem szlachetnych ozdobionym aktem uwłaszczenia chłopów. Zostały tutaj odzwierciedlone poglądy Niemcewicza i zwolenników reform, głównie w wypowiedziach Walerego i Podkomorzego. W trudnym dla Polski okresie komedia miała pełnić rolę agitacyjną, zadaniem jej twórcy było przekonać społeczeństwo do konieczności przeprowadzenia reform.