"Doktor Piotr" - problem moralny wynika z konfliktu pokoleń, innych warunków wychowania i niezrozumienia. Ojciec okrada robotników, lecz nie uważa tego za niesłuszne - uważa ich za istoty niższego rzędu - za te pieniądze opłaca naukę syna. Wykształcony syn, oburzony postępowaniem ojca, nie mogąc przejść nad tym do porządku dziennego, wyjeżdża, decydując się tym samym na samotność, wyobcowanie ze środowiska. Zostawia jednak ojca nieświadomego winy, gdyż ten ma utrwalony przez pokolenia stosunek do chłopa - uważa, że uczucie do syna jest ważniejsze. "Ludzie bezdomni" - Judym chciał postępować zgodnie z ideałami pozytywizmu, lecz było to nierealne, gdyż nie brał pod uwagę możliwości ekonomiczno-gospodarczych. Jego idealizm kłóci się z chęcią znalezienia rodziny, z miłością do Joasi (rozrywany wewnętrznie, nie wie, której z tych rzeczy się poświęcić).
