Geografia

ERUPCJA WULKANU KRAKATAU



Na początku 1883 roku położona w Indonezji w Cieśninie Sundajskiej pomiędzy Jawą i Sumatrą wysepka Krakatau była najzwyklejszą wyspą wulkaniczną i nic nie wskazywało na nadchodzącą katastrofę. Górujący nad wyspą wulkan o wysokości 820 metrów ostatni raz wybuchł w 1680 roku i od dawna uważany był za wygasły. Wszystko zmieniło się 20 maja 1883 roku, kiedy to krater obudził się wyrzucając wysoko w górę chmury gorącego popiołu wulkanicznego. Ten wybuch trwał bardzo krótko, podobnie jak następne słabe erupcje na początku lata. Ludzie zamieszkujący wyspę zupełnie nie zdawali sobie sprawy z zagrożenia. 26 sierpnia 1883 roku około godziny 13:00 wyspą wstrząsnął ogłuszający wybuch. Po upływie godziny zawisła nad nią chmura czarnego popiołu o grubości 27 kilometrów. Mieszkańcy wyspy zaczęli uciekać w morze. Następnego ranka wulkan Krakatau eksplodował z taką siłą, że był słyszany w Australii, w odległości ponad 2000 mil. Siła erupcji spowodowała serię fal tsunami, które dosięgły Wysp Hawajskich i wybrzeża Ameryki Południowej, zabijając ponad 36000 ludzi. 8 kilometrów sześciennych pyłów pogrążyło otaczające tereny w ciemności na ponad dwa dni wywołało serię dramatycznych zaćmień słońca na całym świecie przez następny rok. Z wyspy Krakatau pozostał jedynie ogromny krater o głębokości 275 metrów i średnicy 6 kilometrów. Kiedy wypełniał się wodą, spowodował powstanie wielkiej, 40 metrowej fali poruszającej się z prędkością 1100 km/h, czyli niemalże z prędkością dźwięku. Ściana wody zniszczyła pobliskie wyspy i dotarła aż do Hawajów i południowej Kalifornii. Pojedyncze wstrząsy były odczuwalne aż do lutego 1884 roku. Rezultatem tej katastrofy były ogromne połacie pumeksu na morzach okalających Jawę i Sumatrę, co utrudniało żeglugę przez wiele dni. Pył wulkaniczny przez ponad rok utrzymywał się w atmosferze, wywołując poświatę wokół Słońca i widowiskowe zachody Słońca. Księżyc i Słońce miały czasami kolor zielony lub niebieski. Obecność pyłów w atmosferze spowodowała też spadek średniej temperatury poniżej normalnego poziomu. W grudniu 1927 roku w miejscu zniszczonego wulkanu , na skutek ruchów tektonicznych, powstała nowa wyspa tuż nad powierzchnią morza. 25 lat później potężna eksplozja wypiętrzyła ten nowo powstały ląd tworząc krater nowego wulkanu - Anak Krakatau. Nie wiadomo czy tę wysepkę czeka los poprzedniczki. Na razie wiedomo, że wybuch z roku 1883 był największą erupcją wulkaniczną w opisanych dziejach Ziemi.