Geografia

Handel Zagraniczny



Handel towarami i usługami pomiędzy państwami ma zasadniczy wpływ na stan światowej gospodarki. To właśnie sytuacja na globalnym rynku decyduje o bogactwie lub ubóstwie wielu milionów ludzi. Wedlug definicji handel miedzynarodowy to łaczna wartosc eksportu i importu do poszczególnych krajów, czesto pojecie to jest uzywane zamiennie z terminem: handel zagraniczny. Handel miedzynarodowy jest waznym czynnikiem dynamizującym ogólny rozwój gospodarczy, zapewnia stale dostawy niezbednych surowców, plodów rolnych, dóbr kooperacyjnych oraz technologii. Podstawowymi formami wspólpracy z zagranica jest obrót towarowy (import, eksport, reeksport) oraz tzw. „obroty niewidzialne” ( turystyka, uslugi transportowe, pocztowo-telekomunikacyjne, kredyty). Zestawienie wartosci eksportu i importu to bilans handlowy kraju. Bilans wraz z obrotami niewidzialnymi to bilans platniczy kraju. Handel międzynarodowy pozwala krajom wyspecjalizować się w produkcji tanich dóbr, które można w danym kraju wytworzyć możliwie najtaniej, co najczęściej wiąże się z dostępem do surowców. Każdy kraj stara się nie produkować towarów, które gdzie indziej można wyprodukować taniej. Niektóre kraje mają tak bogate i różnorodne zasoby naturalne, że są w stanie, korzystając z własnych surowców, wyprodukować praktycznie wszystkie towary, jakie są im potrzebne. Mimo to kraje te często koncentrują się na produkcji tych towarów, które na międzynarodowym rynku zapewniają największa zyskowność. Podstawowe znaczenie dla ksztaltowania sie polskiego handlu zagranicznego mialy lata 1989-1992 w których to wczesniej zmonopolizowany przez panstwo handel i jego dwuwalutowosc ( dolar i rubel transferowy) zostaly radykalnie zreformowane. Od 1.01.1990 ustawowo ustalono, ze obroty towarowe z zagranicy sa dozwolone dla kazdego na jednakowych prawach. Wprowadzenie w 1990 roku wymienialnosci zlotego wyeliminowalo dwuwalutowosc i czarny rynek na rzecz obrotu kantorowego. Od 1990 podstawowym srodkiem regulacji eksportu i importu jest poziom kursu walutowego oraz taryfa celna. W latach 1991-1993 nastapil krach polskiego handlu zagranicznego. Eksport obnizyl sie o 7% ( zalamanie handlu ze wschodem na skutek rozwiązania Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej(RWPG), oraz trudnosci platniczych panstw bylego ZSRR). W rezultacie obroty towarowe zamykaja sie duzym ujemnym saldem. Polska glównie importuje produkty przemyslu elektromaszynowego, chemicznego, lekkiego,również sprzęt transportowy, paliwo i energie oraz produkty rolne nie uprawiane w naszym kraju np., cytrusy, kawa, herbata, włókno bawełniane. Podstawa polskiego eksportu sa produkty przemyslu elektromaszynowego, lekkiego, metalurgicznego, chemicznego oraz drzewno-papierniczego(Polacy kupują zarówno towary produkowane w naszym kraju, jak i sprowadzane z zagranicy- dlatego w tej samej dziedzinie rozwinięty jest import i eksport). Glównymi partnerami handlowymi sa: • w imporcie: - Niemcy - Wlochy - Rosja - Wielka Brytania - Francja - Holandia - Chiny - Stany Zjednoczone • w eksporcie: - Niemcy - Holandia - Wielka Brytania - Wlochy - Czechy - Belgia - Francja - Rosja Glównym założeniem w handlu jest: kazdy kraj specjalizuje sie w produkcji róznego rodzaju wyrobów, których koszty produkcji sa w danym kraju sa najtansze. Taki produkt staje sie podstawa eksportu danego kraju, ale nie jest jedynym produktem na eksport. Z kolei te produkty, których koszty produkcji w danym kraju sa wyjatkowo wysokie, importuje sie z kraju w którym koszty produkcji sa bardzo niskie i cena produktu jest niska. W ten sposób kraje uczestniczace w handlu osiagaja wielkie korzysci. Niestety, Polska produkuje i eksportuje najczesciej towary nisko przetworzone typu: produkty drzewne (euro-palety, meble), żywność nie spelniająca standardów unijnych (np.: produkty mleczne nie posiadajace certyfikatów ISO), stal i jej pochodne (blachy, belki nosne i itp.). W kraju nie powstaja przedsiebiorstwa z typowo rozwojowych galezi przemyslu np.: informatycznego, zaawansowanego biochemicznego i farmaceutycznego, elektronicznego. Dlatego bilans obrotów na rachunku biezacym z zagranica mamy do 10 lat ujemny. Waha sie on w granicach 500-1500 mln. dol. W 2001 roku importowaliśmy towary za 50mln dolarów, eksportowaliśmy za 36mln dolarów. Ujemna różnica między wartością eksportu a importu, czyli ujemne saldo bilansu handlowego, stanowi zjawisko niekorzystne, gdyż więcej pieniędzy z kraju odpływa, niż do niego wpływa. Na dzien dzisiejszy prowadzona jest polityka poprawienia bilansu platniczego panstwa i wyrównania rachunku obrotów bieżących Polski. Wedlug ministerstwa finansów celem polityki proeksportowej jest: • poprawa konkurencyjnosci polskiej oferty eksportowej i zwiekszenie wolumenu eksportu (np.: doplaty do oprocentowania kredytów eksportowych ze srodków publicznych, stworzenie nowoczesnego, opartego o platforme internetowa systemu informacji gospodarczej, łaczącej polskie firmy z rynkami panstw obcych poprzez nasze placówki ekonomiczno-handlowe w tych krajach-ambasady, biura turystyczne, przedstawicielstwa polskich firm za granica) • intensyfikacja doplywu do Polski bezposrednich inwestycji zagranicznych (np.: poprzez dostosowanie polskiego ustawodawstwa do panujacego w Unii Europejskiej i wspólprace dwustronną pomiedzy Polska a krajami UE) • promowanie polskich towarów i marek na rynkach zachodnich (ministerstwo finansów mialo wyasygnowac kwote przynajmniej 50 mln. zlotych do konca roku 2001 na promocje Polski za granica, ale w wyniku cięć budzetowych realizacja projektu zostala wstrzymana). Polska bardzo potrzebuje otwarcia na swiat, potrzebuje zagranicznych inwestycji, konkurencji firm zagranicznych. Im wieksza konkurencja, tym szybsza modernizacja polskiej gospodarki, tym szybszy dlugofalowy rozwój gospodarczy.