Osobiste: - Prawo do życia; - Prawo do wolności; - Prawo do rzetelnego procesu sądowego; - Prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego; - Zakaz tortur; - Zakaz pracy niewolniczej; - Wolność myśli, sumienia i wyznania; - Wolność wyrażania opinii; - Zakaz dyskryminacji. Polityczne: - Wolność pokojowych zgromadzeń; - Wolność stowarzyszania się; - Prawo do wybierania przedstawicieli i bycia wybieranym (czynne i bierne prawo wyborcze); - Udział w referendum; - Prawo do informacji o działalności władzy. Ekonomiczne, socjalne i kulturalne: - Prawo do pracy; - Prawo do urlopu; - Prawo do zabezpieczenia socjalnego (na starość i w razie choroby); - Prawo do dostępności opieki zdrowotnej; - Prawo do edukacji; - Prawo do korzystania z dóbr kultury. Prawa człowieka podlegają pewnym OGRANICZENIOM: - Nasze prawa kończą się tam, gdzie zaczynają się uprawnienia innych osób; - Prawa obywatelskie przysługują tylko obywatelom danego kraju; - Pewne prawa są związane z wiekiem (prawa polityczne). Poza tym prawa te mogą być ograniczone, gdy jest to konieczne ze względu na: - Bezpieczeństwo i ochronę porządku publicznego; - Ochronę zdrowia i moralności publicznej; - Ochronę środowiska; - Stan wyjątkowy i wojenny. Istnieją 2 prawa, które NIGDY, w żadnych okolicznościach nie mogą być ograniczone: - Wolność od tortur; - Zakaz niewolnictwa. MIĘDZYNARODOWY SYSTEM OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA KOMITET PRAW CZŁOWIEKA W GENEWIE (ONZ) - Podstawa prawna działania sądu – protokół dodatkowy do Paktów Praw Politycznych i Obywatelskich; - Skargę może złożyć każda osoba, której prawa zostały naruszone na terytorium państwa, które podpisało pakty i zgodziło się za rozpatrywanie jego spraw przez Komitet; - Przedmiotem skargi może być naruszenie naszych praw lub wolności, ale tylko takich, które są zagwarantowane w Paktach; - Czas złożenia skargi jest nieograniczony – możemy się zwrócić w dowolnym terminie; - Na mocy orzecznictwa Komitet może uznać, że zostały naruszone prawa człowieka i informację o tym opublikować w jednym z oficjalnych biuletynów ONZ oraz wezwać państwo do zaprzestania działań naruszających nasze prawa; - Czas trwania postępowania około 2 lat. TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA W STRASBURGU (Rada Europy) - Podstawa prawna działania sądu – Europejska Konwencja Praw Człowieka; - Skargę może złożyć każda osoba, której prawa człowieka zostały naruszone na terytorium państwa, które podpisało Konwencję, a więc każdego członka Rady Europy; - Przedmiotem skargi może być naruszenie naszych praw i wolności, ale tylko takich, które są zagwarantowane w Konwencji; - Skargę trzeba złożyć najpóźniej w ciągu 6 m-cy od chwili otrzymania ostatecznego rozstrzygnięcia sądu lub organu administracji; - Na mocy orzecznictwa Trybunał może uznać, że zostały naruszone przez państwo prawa człowieka, może również przyznać; poszkodowanemu odszkodowanie od łamiącego prawa państwa; - Czas trwania postępowania około 7 lat.