Poezję polską XIV i XV wieku można podzielić na pisaną po łacinie i poezję w języku narodowym. Poezja w języku łacińskim była dosyć uboga; powstawały drobne wiersze, hymny oraz pieśni na użytek Kościoła. Wierszopisarstwo w języku polskim obejmowało zagadnienia natury świeckiej, jak i religijnej. Okres największego rozkwitu poezji w języku polskim o tematyce religijnej przypada na wiek XV. W tym okresie powstały takie zabytki literackie, jak Pieśń Sandomierzanina - cykl pieśni wielkanocnych i maryjnych oraz pieśń religijna Posłuchajcie bracia miła
, dorównująca swym kunsztem artystycznym Bogurodzicy.
Ważne miejsce w poezji średniowiecznej zajmują przekłady, a raczej spolszczenia utworów łacińskich, np. Rozmowy mistrza Polikarpa ze śmiercią. Jest to najdłuższy wiersz polski tamtego okresu, o charakterze częściowo satyrycznym; wyrasta on z tradycji europejskich rozważań o śmierci.
Pierwszym wierszem o tematyce świeckiej był wiersz Słoty z ok. 1400 roku - O zachowaniu się przy stole. Słota opisał w nim kulturę biesiadowania ówczesnych Polaków. Jednym z pierwszych był również wiersz okolicznościowy zbliżony do pamfletu polityczno-społecznego, pt. Wiersz o zabiciu Andrzeja Tęczyńskiego.
Ważnym elementem literatury średniowiecznej było powstawanie tzw. sztuk misteryjnych, o których zachowało się niestety niewiele informacji. Żaden średniowieczny polski dramat misteryjny nie dotrwał do czasów współczesnych, zachowały się natomiast krótkie dramaty liturgiczne w języku łacińskim oraz moralitety - dramaty o charakterze dydaktycznym.
Charakterystyczną cechą literatury średniowiecznej w Polsce i w całej Europie było jej zaangażowanie w sprawy religijne i świeckie. Przyświecał jej w zasadzie jeden cel: wychowanie, pouczanie, kształtowanie czytelnika. Literatura polska wzorowała się częściowo na osiągnięciach literackich Zachodniej Europy, jednak nie udało się jej kontynuować wszystkich cennych elementów zagranicznych. W Polsce nie powstał na przykład żaden epos rycerski, jak miało to miejsce w Europie. We Francji powstawały pieśni ludowe i różnego typu dramaty-moralitety o tematyce świeckiej. Powstała tam między innymi Pieśń o Rolandzie. Jest to jeden z najstarszych eposów średniowiecznych; należy on do grupy poematów epickich, opiewających autentyczne wydarzenia historyczne. W obrębie średniowiecznej epiki powstawały utwory o tematyce awanturniczo-rycersko-miłosnej, m. in. cykl opowieści o królu Arturze i Rycerzach Okrągłego Stołu, anglo-normandzka historia miłości Tristana i Izoldy (wersja francuska - XII wiek), hiszpański epos o Cydzie (1145 r.), niemiecka Pieśń o Nibelungach.
W schyłkowym okresie średniowiecza tworzył wielki włoski twórca, Dante Alighieri (1265-1321 r.), którego Boska komedia jest jednym z największych arcydzieł w dorobku literatury światowej.
Literatura polskiego średniowiecza stanowiła odzwierciedlenie całokształtu kultury polskiej: religijności oraz stopnia politycznego rozwoju społeczeństwa. Pod koniec XV wieku nastąpił szybki rozwój literatury, która próbowała dorównać wzorcom europejskim. Pojawiło się w tym czasie wiele utworów, które odegrały doniosłą rolę w procesie kształtowania się polskiego języka, kultury, cywilizacji i świadomości narodowej.
Podobnie jak na zachodzie Europy, tak samo w Polsce rozwinęło się drukarstwo (XV wiek), co miało kolosalny wpływ na rozwój literatury i jej zasięg terytorialny.
- Home
- Średniowiecze
- Literatura średniowiecza - cechy, poeci i jej rozwój
Średniowiecze
Literatura średniowiecza - cechy, poeci i jej rozwój
- by redakcja UCZNIAK.COM
- PRACA: PRZED SPRAWDZENIEM
- DOSTĘP: DARMOWY
- CZYTANE: 5785 razy
PRZEDMIOTY
Analiza wierszy
Antyk
Barok
Biografie
Biologia
Charakterystyki
Chemia
EGZAMIN GIMNAZJALNY
EGZAMIN MATURALNY
EGZAMIN ÓSMOKLASISTY
EGZAMINY ZAWODOWE
Ekologia
Ekonomia
Filozofia
Fizyka
Geografia
Historia
Informatyka
Język angielski
Język niemiecki
Język polski
Język rosyjski
Języki obce
Marketing
Matematyka
MATURA 2023
Mechanika
Motywy literackie
Młoda Polska
NEWSY
Oświecenie
Pozytywizm
Prawo
Przedsiębiorczość
Religia
Renesans
Romantyzm
Średniowiecze
Streszczenia
WOS
Współczesność
XX lecie