"Rozmowa Mistrza Polikarpa ze śmiercią".
Utwór anonimowego autora, powstał w latach 1463 - 1465. Najdłuższy polski wiersz średniowieczny. Utwór rozpoczyna się wstępnym wprowadzeniem odautorskim, w którym autor prosi Boga o pomoc w tworzeniu dzieła. Utwór ma formę dialogu między mistrzem Polikarpem a śmiercią, która ukazała się w kościele z polecenia Boga. Charakterystyczną cechą tego tekstu jest plastyczne ukazanie obrazu śmierci, jej biblijnych dziejów i wszechwładzy nad światem. Śmierć jest tu ukazana jako rozkładający się trup (późnogotyckie wyobrażenie śmierci). Szczegółowo opisuje odrażający, budzący grozę i wstręt wygląd postaci. Śmierć jest postacią straszną, nie znająca litości i przechwalającą się radością zabijania. Postać pełna energii. Autor bardzo dobitnie akcentuje równość wszystkich ludzi wobec śmierci. Wszystko co ziemskie jest marnością, wszystko musi przeminąć. Każdy w końcu staje się ofiarą śmierci. Tylko ludzie żyjący cnotliwie (mnisi) nie lękają się jej "kosy", bowiem gdy umrą pójdą do nieba. Autor zawiera w wierszu 4 rzeczy ostateczne: mękę konania, śmierć, sąd ostateczny oraz niebo i piekło. Utwór ten to moralno - dydaktyczny poemat o charakterze satyrycznym. Jest przestrogą, że życie ziemskie jest marnością a liczy się wyłącznie życie wieczne.
"O zachowaniu się przy stole" (= wiersz Słoty).
Dokument epoki, dowodzący kształtowania się kultury dworsko - rycerskiej oraz dwornego stosunku do kobiet. Autor głosi pochwałę biesiadnego stołu i gani niewłaściwe zachowanie niektórych biesiadników, daje pouczenia, w jaki sposób należy jeść i przestrzegać dobrych manier w stosunku do osób biorących udział w uczcie, szczególnie wobec kobiet, które są źródłem radości i dobra w życiu. Hołd dla kobiet wspiera Słota argumentem religijnym. Jednocześnie także je napomina. Utwór kończy się prośbą do Boga o odpuszczenie grzechów i zesłanie radości na wszystkich ludzi. W utworze tym po raz pierwszy pojawiają się rymy męskie.
"Lament świętokrzyski".
Utwór lamentacyjny, zbliżony do pasji. Wiersz ma formę monologu. Pochodzi z biblioteki klasztoru św. Krzyża. W dwu pierwszych strofach, pisanych ośmiosylabowcem, bohaterka (MB) utworu zwraca się do ludzi z prośbą o wysłuchanie jej i użalenie się nad jej losem. Zwrotka następna jest to wprowadzenie do dramatu matki oglądającej śmierć syna. Dwie kolejne to liryczna apostrofa do syna. W następnej strofie wypowiedź kieruje do Anioła Gabriela z pełnym żalu zapytaniem o obietnice szczęścia. Przedostatnia strofa stanowi inwokację do wszystkich matek, żeby poprosiły Boga, by nie spotkał ich podobny los. Utwór kończy się dwuwersową pointą, wiążącą akcent macierzyńskiej miłości i oddania z tonem rozpaczy: "Nie mam, ani będę mieć jinego, Jednego Ciebie , synu, na krzyżu rozbitego". Wiersz ten to zapis wewnętrznych dramatycznych przeżyć postaci.
"Legenda o św. Aleksym"
Utwór ukazujący ideały średniowiecza. Bohaterem jest św. Aleksy, który wyrzekł się majątku, wysokiego urodzenia i opuściwszy dom, rozpoczął tułaczkę, stał się pątnikiem, żebrakiem. Stał się patronem biedoty. Wiersz ten głosił pochwałę ubóstwa, wyrzeczenie się dóbr materialnych i szczęścia osobistego, ideał pokory i posłuszeństwa wobec nakazów religijnych, wskazywała drogę zbawienia. Tekst cechuje prostota, epickość i naturalność opowieści.
"Pieśń o zabiciu Jędrzeja Tęczyńskiego"
Jędrzej - zamożny szlachcic, dał do naprawy zbroję jednemu z płatnerzy krakowskich. Niezadowolony z roboty pobił rzemieślnika. Wzburzony tłum mieszczan wystąpił przeciw Tęczyńskiemu. Ten schronił się do zakrystii kościoła franciszkanów, ale tłum dopadł go i zamordował. Utwór ukazuje konflikt mieszczańsko - szlachecki.
"Satyra na leniwych chłopów"
Dokument historyczny o konfliktach klasowych w ramach społeczeństwa feudalnego. Utwór ukazuje, w jaki sposób chłopi próbowali walczyć z uciskiem ze strony panów. Satyra ukazuje środki samoobrony chłopów - symulowanie pracy lub wykonywanie je byle jak, niszczenie narzędzi. Autor, pewnie, szlachcic ukazuje chłopów w złym świetle.
- Home
- Średniowiecze
- Najstarsza poezja polska.
Średniowiecze
Najstarsza poezja polska.
- by redakcja UCZNIAK.COM
- PRACA: PRZED SPRAWDZENIEM
- DOSTĘP: DARMOWY
- CZYTANE: 3355 razy
PRZEDMIOTY
Analiza wierszy
Antyk
Barok
Biografie
Biologia
Charakterystyki
Chemia
EGZAMIN GIMNAZJALNY
EGZAMIN MATURALNY
EGZAMIN ÓSMOKLASISTY
EGZAMINY ZAWODOWE
Ekologia
Ekonomia
Filozofia
Fizyka
Geografia
Historia
Informatyka
Język angielski
Język niemiecki
Język polski
Język rosyjski
Języki obce
Marketing
Matematyka
MATURA 2023
Mechanika
Motywy literackie
Młoda Polska
NEWSY
Oświecenie
Pozytywizm
Prawo
Przedsiębiorczość
Religia
Renesans
Romantyzm
Średniowiecze
Streszczenia
WOS
Współczesność
XX lecie