Historia

Polska w czasach Gomółki.



Konsekwencją tych wszystkich wydarzeń był powrót do PZPR Władysława Gomółki, którego rządy jednak obawiała się Moskwa.19 października 1956 roku na VIII plenum PZPR przybywa Chruszczow, zarządza manewry wojsk radzieckich. Jest gotów użyć siły. Jednak złagodzono jego postawę i przekonano do słuszności objęcia przez Gomułkę urzędu I Sekretarza PZPR. Polska zapewniła ponadto, że nie opuści Układu Warszawskiego. I tak 21 października 1956 roku Gomółka zostaje I Sekretarzem PZPR.

W marcu 1956 roku w PZPR daje się wyodrębnić dwie nieformalne grupy: „poławianie” i „natończycy”. Konsekwencją roku 1956 było rozwiązanie Komitetu Bezpieczeństwa Publicznego i utworzenie Służby Bezpieczeństwa. Jej kadrę zmniejszono o połowę, wypuszczono z więzień wielu aresztowanych, m.in. St. Wyszyńskiego. Zawarto szereg umów z ZSRR, wstrzymano kolektywizację wsi, utworzono Radę Ekonomiczną, przywrócono dawne nazwy miastom i zakładom, pojawiła się możliwość wyjazdu za granicę.

W 1957 roku odbywają się wybory do Sejmu, na Front Jedności Narodowej (PZPR, ZSL i SD) oddano ponad 98 % głosów (oficjalnie). Ograniczono wolność słowa, działają Klub Krzywe Koło – rozwiązany w 1962 roku, Klub Poszukiwaczy Sprzeczności Adama Michnika (Komandosi) – rozwiązany w roku 1963. Zaczęto wznawiać procesy polityczne.

Gomółka staje po stronie „natończyków”. Sytuacja zaostrza się po październiku 1964 roku i odsunięciu Chruszczowa. Na jego miejsce przychodzi Leonid Breżniew. Słynna staje się doktryna mówiąca o konieczności interwencji wszędzie tam i zawsze gdzie zagrożone są interesy ZSRR. Następuje zaostrzenie sytuacji na linii państwo – kościół.

Ogłoszono plan obchodu 1000-lecia państwa ( 1000 szkół na 1000 lecie państwa), utrudniano obchody tego święta – nie pozwolono na przyjazd do Polski papieża Pawła VI.

Polscy biskupi wystosowali list do biskupów niemieckich a polscy intelektualiści (trzydziestu czterech) list do premiera PRL o konieczności wolności słowa. Wielu z nich potem było szykanowanych. W styczniu 1968 roku zabroniono wystawiać na scenie teatrów „Dziadów” Adama Mickiewicza co wywołało demonstracje studentów Uniwersytetu Warszawskiego. Michnik i Szlaufer przekazali informacje francuskiemu dziennikarzowi za co zostali usunięci z uczelni. 11 marca rozpoczynają się protesty na ulicach, Edward Ochap podaje się do dymisji. Pogarsza się sytuacja w kraju na skutek błędnej polityki gospodarczej i braku reform. 12 grudnia 1970 roku zapowiedziane podwyżki cen artykułów spożywczych i mięsa (o ok. 20%) wywołują protest robotników na Wybrzeżu.

14 grudnia wybucha strajk w stoczni w Gdańsku – 1000 ludzi idzie pod gmach Komitetu Wojewódzkiego, mają miejsca podpalenia i pierwsze starcia z milicją. Do Gdańska wjeżdża wojsko, wprowadzono godzinę milicyjną. 16 grudnia wejście do stoczni zostaje zablokowane przez milicję, która strzela do tłumu. Robotnicy przeprowadzają strajk okupacyjny.

17 grudnia zostaje ostrzelany przez milicję tłum idący do stoczni Komuny Paryskiej.

Sytuację opanowano 18 grudnia. Zniszczono 51 radiowozów, 10 czołgów, 18 transporterów opancerzonych. Skutkiem tych wydarzeń było odsunięcie od władzy Władysława Gomułki i wybór Edwarda Gierka.