Młoda Polska

Secesja w sztuce Polskiej



Secesja charakteryzowała się stylem linijno - płaszczyznowym. Tym stylem posługiwali się dwaj krakowscy malarze, którzy urodzili się w tym samym roku - 1869: Stanisław Wyspiański i Józef Mehoffer. Młodopolscy artyści skupiali się wokół redakcji czasopism. Jednym z ważniejszych było Życie, związane z Krakowem, którego kierownikiem graficznym był Wyspiański. Lansowało program sztuki dla sztuki. Pismo upadło w wyniku konfliktów z cenzurą. Drugim ważnym czasopismem była warszawska Chimera. Pismu przyświecała idea sztuki dla sztuki, estetyzmu, przedkładania wartości estetycznych nad etyczne, niezależności sztuki od dydaktyzmu, a zarazem wiara w uszlachetniający wpływ piękna. Pismo popierało sztukę wysoką, dostrzegało niebezpieczeństwo poddania się gustowi masowego odbiorcy. Z początku pismo wychodziło regularnie, później już nie, co było wynikiem troski o wysoki poziom. Adresowane było do elity, artystów. Drukowano na specjalnym papierze, za pomocą specjalnych czcionek. Z redakcją współpracowali Mehoffer, Edward Okuń. Józef Mehoffer studiował w tej samej co Wyspiański uczelni i tak samo jak on zaczynał od witrażu z tym, że przedkładał technikę olejną nad pastelową. Styl Mehoffera był dekoracyjny z upodobaniem stylizacji, płaszczyzny, linearyzmu, ornamentu. Jego obrazy zwracały uwagę rozjaśnionym kolorytem, gęstą fakturą i wzorzystością całości. Indywidualność Mehoffera dobrze widoczna jest w witrażach fryburskich. Ich treści teologiczne splatają się z wątkami z historii Szwajcarii, przy czym niektóre postacie mają polskie rysy. W kompozycji szyb znaczną rolę odgrywają dużych rozmiarów postacie. Rysunek szyb wzbogaca drobiazgowość w partiach ornamentu, co pogłębia migotliwość kolorów. Oprócz witraży Mehoffer zajmował się polichromią ścienną. Jego dziełem jest m.in. dekoracja wawelskiego skarbca, która dzięki swojej barwności, symbolicznym treściom, elementom kultury ludowej, a także kunsztownym ornamentom i giętkiej linii stanowi klasyczny przykład sztuki modernistycznej. Jego malarstwo sztalugowe było z początku realistyczne, a później secesyjne. Był także portrecistą. Duża wagę przywiązywał do znaków. Zajmował się głównie sztuką religijną, więc przyswoił sobie symbolikę chrześcijańską m.in. ikonografię średniowieczną, co czyniło z niego symbolistę. Pociągał go motyw życia i śmierci. Ferdynand Ruszczyc malarstwem zajmował się głównie we wczesnym okresie życia. Malował pejzaże głównie zimowe i wiosenne, o ciemnej kolorystyce, często o charakterze epickim i symbolicznym, odznaczające się ekspresją, dramatyzmem i monumentalizmem. Zajmował się grafiką użytkową, przyczynił się do odrodzenia wileńskiego drukarstwa, był zasłużonym organizatorem życia kulturalno artystycznego w Wilnie, współpracował z teatrami. Władysław Ślewiński był silnie związany z Paulem Gauguinem. Malował pejzaże głównie morskie, martwe natury i portrety. Jego obrazy cechuje prosta i oszczędna kompozycja, płaszczyznowość, płynna linia konturu i przygaszony koloryt. Wojciech Weiss początkowo związany był z symbolizmem i ekspresjonizmem, później znalazł się pod wpływem impresjonizmu i rozwinął walory kolorystyczne swych dzieł zachowując jednak realistyczną formę. Sławę zyskał jako malarz aktów kobiecych, portretów i kwiatów, malował też pejzaże.