Policja to umundurowana i uzbrojona formacja służąca społeczeństwu, przeznaczona do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz do utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego.

DO PODSTAWOWYCH ZADAŃ POLICJI NALEŻY:

1. 1) ochrona życia ludzi oraz mienia przed bezprawnymi zamachami naruszającymi te dobra,
2. 2) ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym zapewnienie spokoju w miejscach publicznych oraz w środkach publicznego transportu i komunikacji publicznej, w ruchu drogowym i na wodach przeznaczonych do powszechnego korzystania,
3. 3) inicjowanie i organizowanie działań mających na celu zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tym zakresie z organami państwowymi, samorządowymi i organizacjami społecznymi,
4. 4) wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców,
5. 5) nadzór nad strażami gminnymi (miejskimi) oraz nad specjalistycznymi uzbrojonymi formacjami ochronnymi w zakresie określonym w odrębnych przepisach,
6. 6) kontrola przestrzegania przepisów porządkowych i administracyjnych związanych z działalnością publiczną lub obowiązujących w miejscach publicznych,
7. 7) współdziałanie z policjami innych państw oraz ich organizacjami międzynarodowymi na podstawie umów i porozumień międzynarodowych oraz odrębnych przepisów.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA:

Policja składa się z następujących rodzajów służb: - kryminalnej, - prewencyjnej - wspomagającej W skład Policji wchodzi również policja sądowa. Szczegółowy zakres zadań i zasady organizacji policji sądowej określa, w drodze rozporządzenia, Minister Spraw Wewnętrznych, w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości.

W skład Policji wchodzą również:

1. 1) wyższa szkoła Policji,ośrodki szkoleniowe,
2. 2) wyodrębnione oddziały prewencji i pododdziały antyterrorystyczne,
3. 3) jednostki badawczo-rozwojowe.

Komendant Główny Policji powołuje w uzasadnionych przypadkach, inne niż Policja rodzaje służb, określając ich właściwość terytorialną, organizację i zakres działania. Pracownicy na stanowiskach administracyjnych, technicznych i gospodarczych w komendach i komisariatach Policji, z wyjątkiem stanowisk określonych przez Komendanta Głównego Policji, są zatrudniani na zasadach określonych w przepisach o pracownikach urzędów państwowych. Centralnym organem administracji rządowej, właściwym w sprawach ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego, jest Komendant Główny Policji, podległy ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych. Komendant Główny Policji jest przełożonym wszystkich funkcjonariuszy Policji. Komendanta Głównego Policji powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Zastępcę Komendanta Głównego Policji powołuje i odwołuje Minister Spraw Wewnętrznych na wniosek Komendanta Głównego Policji. Komendanta powiatowego (miejskiego) Policji powołuje komendant wojewódzki Policji w porozumieniu ze starostą Komendant wojewódzki Policji, na wniosek komendanta powiatowego (miejskiego) Policji, powołuje pierwszych i pozostałych zastępców komendanta powiatowego (miejskiego) Policji. Na stanowisko komendanta powiatowego (miejskiego) Policji i zastępcy komendanta powiatowego (miejskiego) Policji powołuje się oficerów Policji. Kandydaci na stanowisko komendanta powiatowego (miejskiego) Policji zostają wytypowani w drodze konkursu. Komendanta komisariatu Policji powołuje komendant powiatowy (miejski) Policji po zasięgnięciu opinii właściwego terytorialnie wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) lub wójtów. Zastępców komendanta komisariatu Policji powołuje komendant powiatowy (miejski) Policji na wniosek komendanta komisariatu Policji. Na stanowisko komendanta komisariatu Policji i zastępcy komendanta komisariatu Policji powołuje się oficerów lub aspirantów Policji.

Komendant Główny Policji określa:

1. 1) szczegółowe zasady organizacji i zakres działania komend, komisariatów i innych jednostek organizacyjnych Policji,
2. 2) metody i formy wykonywania zadań przez poszczególne służby policyjne, w zakresie nie objętym innymi przepisami wydanymi na podstawie ustawy,
3. 3) szczegółowe zasady szkolenia policjantów i strażników gminnych (miejskich),
4. 4) szczegółowe zasady szkolenia zwierząt wykorzystywanych do realizacji zadań Policji, a także normy ich wyżywienia,
5. 5) szczegółowe warunki bezpieczeństwa i higieny służby, po konsultacji z Państwową Inspekcją Pracy.

Komendant wojewódzki Policji określa właściwość terytorialną komisariatów Policji na terenie swojego działania Komendant Główny Policji może tworzyć ośrodki szkolenia i szkoły policyjne oraz określa ich programy nauczania. Regulaminy komend, komisariatów i innych jednostek organizacyjnych Policji ustala właściwy dla nich komendant Policji w porozumieniu z właściwym przełożonym Komendant wojewódzki Policji w porozumieniu z Komendantem Głównym Policji tworzy, w razie potrzeby, komisariat kolejowy, wodny, lotniczy lub inny komisariat specjalistyczny. Komendant powiatowy (miejski) Policji może tworzyć rewiry dzielnicowych na zasadach określonych przez Komendanta Głównego Policji.

Minister właściwy do spraw wewnętrznych określa, w drodze rozporządzenia:

1. 1) uzbrojenie Policji,
2. 2) umundurowanie,dysfunkcje i znaki identyfikacyjne policjantów,
3. 3) zasady i sposób noszenia umundurowania oraz orderów, odznaczeń, medali i odznak,
4. 4) normy umundurowania,
5. 5) wzór i tryb nadawania sztandaru jednostkom organizacyjnym Policji,
6. 6) wzór odznak policyjnych oraz szczegółowe zasady i tryb ich nadawania policjantom.

Komendant Główny Policji określa zasady naliczeń etatowych w Policji. Etaty Policji określa ustawa budżetowa. Zakres działania.

Do zakresu działania komendy głównej Policji należy w szczególności:

1. 1) inicjowanie i koordynowanie działań jednostek Policji w zakresie celów określonych , jako ustawowe zadania Policji oraz kontrolowanie wykonania tych zadań,
2. 2) tworzenie warunków do sprawnej i skuteczności działalności służb Policji,
3. 3) tworzenie warunków do sprawnego rozpoznania oraz zalczania przestępczości zorganizowanej, transgranicznej i narkotykowej,
4. 4) przeciwdziałanie i fizyczne zwalczanie terroryzmu oraz organizowanie, koordynowanei i nadzorowanie działań Policji w tym zakresie,a także szkolenie w ramach taktyki antyterrorystycznej,
5. 5) wykrywanie i ściiganie przedsięwzięć gospodarczych i operacji finansowych mających na celu wprowadzenie do legalnego obrotu środków uzyskanych z działalności przestępczej,
6. 6) wykrywanie i ściganie przestępstw korupcyjnych związanych ze znacznymi rozmiarami nielegalnie uzyskiwanych korzyści lub powodujących poważne szkody w funkcjonowaniu administracji publicznej i innych instytucji państwowych albo w obrocie gospodarczym,
7. 7) realizacja programów ochrony świadków koronnych i osób dla nich najbliższych,
8. 8) analizowanie zjawisk krymionogennych oraz opracowywanie programów mających na celu zapobieganie tym zjawiskom i ich zwalczanie,
9. 9) inspirowanie, organizowanie, koordynowanie i nadzorowanie realizacji zadań jednostek Policji w przypadku konieczności podjęcia działań zmierzających do zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego w ramach prowadzonych działań policyjnych,
10. 10) wspomaganie działań jednostek Policji w przypadakch konieczności udzielenia im wsparacia w sprawach o szczególnym stopniu skomplikowania,
11. 11) organizowanie, nadzór i koordynowanie systemu negocjacji policyjnych,
12. 12) bezpośrednia współpraca z zagranicznymi formacjami policyjnymi lub ich organizacjami międzynarodowymi oraz organami i instytucjami uprawnionymi do zapobiegania i zwalczania przestępczości,
13. 13) opracowywanie, wdrażanie i koordynowanie programów prewencyjnych ze szczególnym uwzględnieniem problemów zagrożenia demoralizacją i przestępczością nieletnich,
14. 14) organizowanie, koordynowanie i nadzorowanie funkcjonowania służb dyżurnych,
15. 15) koordynowanie, nadz ór i kontrola działań Policji w zakresie zapobiegania i zwalczania wykroczeń,
16. 16) wykrywanie przestępstw popełnionych przez policjantów i pracowników oraz ujawnianie zjawisk patologicznych w środowisku policyjnym,
17. 17) planowanie, organizowanie i koordynowanie działań jednostek Policji w warunkach konstytucyjnie określonych stanów nadzwyczajnych w państwie oraz w przypadku nadzwyczajnego zagrożenia ludzi lub środowiska, a także współdziałania w tym zakresie z innymi podmiotami systemu obronnego państwa,
18. 18) wykonywanie prac badawczo – rozwojowych i eksperckich w dziedzinie techniki kryminalistycznej,
19. 19) nadzór nad prawidłowym zorganizowaniem struktur organizacyjnych jednostek Policji i kontrola w tem zakresie oraz prowadzenie ewidencji etatów i stanu zatrudnienia w Policji,
20. 20) kontrolowanie sprawności zarządzania jednostkami Policji oraz komórkami w KGP,
21. 21) legislacja, pomoc prawna oraz informacja prawna w zakresie realizacji zadań Policji,
22. 22) koordynowanie działań jednostek Policji w dziedzinie systemów i sieci teleinformatycznych,
23. 23) prowadzenie audytu wewnętrznego na podstawie odrębnych przepisów,
24. 24) informowanie opinii publicznej, za pośrednictwem środków masowego przekazu, o zamierzeniach i działaniach Policji na terenie kraju,
25. 25) kreowanie w społeczeństwie pozytywnego obrazu Policji oraz podejmowanych przez Policję działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa i porządku publicznego,
26. 26) gromadzenie, opracowywanie, zabezpieczanie i udostępnianie zasobu archiwalnego Policji, koordynacja działań oraz nadzór merytoryczny i organizacyjny nad działalnością archiwalną,
27. 27) zapewnienie przestrzegania przepisów o tajemnicy ustawowo chronionej.
28. 28) Koordynowanie przedsięwzięć związanych z udziałem policjantów w misjach pokojowych działających pod auspicjami organizacji międzynarodowych,
29. 29) Informowanie opinii publicznej, za pośrednictwem środków masowego przekazu, o zamierzeniach i działaniach Policji na terenie kraju,
30. 30) nadzorowanie i kordynowanie łączności telekomunikacyjnej przewodowej w Policji oraz obsługa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji , Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i innych użytkowników,
31. 31) współdziałanie z organami ochrony prawnej, organami administracji publicznej i organizacjami społecznymi w zakresie zapobiegania i zwalczania przestępczości,

PODSTAWY PRAWNE DZIAŁANIA POLICJI

• - USTAWA O POLICJI z dnia 6 kwietnia 1990 roku
• - ROZPORZĄDZENIA RADY MINISTRÓW z dnia 17 września 1990 r - w sprawie trybu legitymowania, zatrzymywania osób,dokonywania kontroli osobistej oraz przeglądania bagaży i sprawdzania ładunku przez policjantów.
• - ROZPORZĄDZENIA RADY MINISTRÓW z dnia 17 września 1990 roku w sprawie określenia przypadków oraz warunków i sposobów użycia przez policjantów środków przymusu bezpośredniego,
• - ROZPORZĄDZENIA RADY MINISTRÓW z dnia 5 marca 1991 roku w sprawie szczegółowych zasad i warunków użycia oddziałów i pododdziałów Policji i Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej polskiej w razie zagrożenia bezpieczeństwa lub niebezpiecznego zakłócenia porządku publicznego oraz zasad użycia broni palnej przez te jednostki,
• - ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH z dnia 8 sierpnia 1991 roku w sprawie uzbrojenia Policji, - ROZPORZĄDZENIA RADY MINISTRÓW z dnia 21 maja 1996 roku w sprawie szczegółowych warunków i sposobu postępowania przy użyciu broni palnej przez policjantów,
• - ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH z dnia 30 listopada 2001 roku w sprawie umundurowania policjantów,
• - USTAWA z dnia 5 lipca 1990 roku Prawo o zgromadzeniach,
• - USTAWA z dnia 20 czerwca 1997 Prawo o Ruchu Drogowym.

PRAWNE ŚRODKI WYKONYWANIA DZIAŁAŃ.

W razie niepodporządkowania się wydanym na podstawie prawa poleceniom organów Policji lub jej funkcjonariuszy, policjanci mogą stosować następujące środki przymusu bezpośredniego:

1. 1) fizyczne, techniczne i chemiczne środki służące do obezwładnienia bądź konwojowania osób oraz do zatrzymywania pojazdów,
2. 2) pałki służbowe,
3. 3) wodne środki obezwładniające,
4. 4) psy służbowe,
5. 5) pociski niepenetracyjne, miotane z broni palnej.

Policjanci mogą stosować jedynie środki przymusu bezpośredniego odpowiadające potrzebom wynikającym z istniejącej sytuacji i niezbędne do osiągnięcia podporządkowania się wydanym poleceniom. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia określa szczegółowe przypadki oraz warunki i sposoby użycia środków przymusu bezpośredniego,

Jeżeli środki przymusu bezpośredniego, okazały się niewystarczające lub ich użycie, ze względu na okoliczności danego zdarzenia, nie jest możliwe, policjant ma prawo użycia broni palnej wyłącznie:

1. 1) w celu odparcia bezpośredniego i bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wolność policjanta lub innej osoby oraz w celu przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do takiego zamachu,
2. 2) przeciwko osobie nie podporządkowującej się wezwaniu do natychmiastowego porzucenia broni lub innego niebezpiecznego narzędzia, którego użycie zagrozić może życiu, zdrowiu lub wolności policjanta albo innej osoby,
3. 3) przeciwko osobie, która usiłuje bezprawnie, przemocą odebrać broń palną policjantowi lub innej osobie uprawnionej do posiadania broni palnej,
4. 4) w celu odparcia niebezpiecznego bezpośredniego, gwałtownego zamachu na obiekty i urządzenia ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa, na siedziby naczelnych organów władzy, naczelnych i centralnych organów administracji państwowej albo wymiaru sprawiedliwości, na obiekty gospodarki lub kultury narodowej oraz na przedstawicielstwa dyplomatyczne i urzędy konsularne państw obcych albo organizacji międzynarodowych, a także na obiekty dozorowane przez uzbrojoną formację ochronną utworzoną na podstawie odrębnych przepisów,
5. 5) w celu odparcia zamachu na mienie, stwarzającego jednocześnie bezpośrednie zagrożenie dla życia, zdrowia lub wolności człowieka,
6. 6) w bezpośrednim pościgu za osobą, wobec której użycie broni było dopuszczalne w przypadkach określonych w pkt 1-3 i 5, albo za osobą, wobec której istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia zabójstwa, zamachu terrorystycznego, uprowadzenia osoby w celu wymuszenia okupu lub określonego zachowania, rozboju, kradzieży rozbójniczej, wymuszenia rozbójniczego, umyślnego ciężkiego uszkodzenia ciała, zgwałcenia, podpalenia lub umyślnego sprowadzenia w inny sposób niebezpieczeństwa powszechnego dla życia albo zdrowia,
7. 7) w celu ujęcia osoby, o której mowa w pkt 6, jeśli schroniła się ona w miejscu trudno dostępnym, a z okoliczności towarzyszących wynika, że może użyć broni palnej lub innego niebezpiecznego narzędzia, którego użycie zagrozić może życiu lub zdrowiu,
8. 8) w celu odparcia gwałtownego, bezpośredniego i bezprawnego zamachu na konwój ochraniający osoby, dokumenty zawierające wiadomości stanowiące tajemnicę państwową, pieniądze albo inne przedmioty wartościowe,
9. 9) w celu ujęcia lub udaremnienia ucieczki osoby zatrzymanej, tymczasowo aresztowanej lub odbywającej karę pozbawienia wolności, jeśli: a) ucieczka osoby pozbawionej wolności stwarza zagrożenie dla życia albo zdrowia ludzkiego, b) istnieje uzasadnione podejrzenie, że osoba pozbawiona wolności może użyć broni palnej, materiałów wybuchowych lub niebezpiecznego narzędzia, c) pozbawienie wolności nastąpiło w związku z uzasadnionym podejrzeniem lub stwierdzeniem popełnienia przestępstw, o których mowa w pkt 6.

2. W działaniach oddziałów i pododdziałów zwartych Policji użycie broni palnej może nastąpić tylko na rozkaz ich dowódców.

3. Użycie broni palnej powinno następować w sposób wyrządzający możliwie najmniejszą szkodę osobie, przeciwko której użyto broni, i nie może zmierzać do pozbawienia jej życia, a także narażać na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia innych osób.

4. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia określa szczegółowo warunki i sposób postępowania przy użyciu broni palnej, a także zasady użycia broni palnej .

Bibliografia: 1. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji. (dziennik Ustaw numer 30 pozycja 179 z dnia 10 maja 1990 r. – z późniejszymi zmianami. 2. Zarządzenie nr 25 Komendanta Głównego Policji z dnia 31 grudnia 2002r. W sprawie szczegółowych zasad organizacji i zakresu działania komend, komisariatów, i innych jednostek organizacyjnych Policji.