Proza:
STEFAN ŻEROMSKI (1864-1925)
- wrażliwy na wszelkie przejawy krzywdy i niesprawiedliwości społecznej;
- łączenie problematyki politycznej z moralną;
- dramaty: "Róża", "Turoń", "Uciekła mi przepióreczka", "Biała rękawiczka", "Ponad śnieg bielszym się stanę", "Sułkowski";
- utwory publicystyczne: "Drożyzna i Zamojszczyzna";
- proza poetycka: "Puszcza jodłowa";
- powieści: "Wierna rzeka", "Popioły", "Przedwiośnie".
ZOFIA NAŁKOWSKA (1884-1954)
- 1905-1914 - tematyka powieści to analiza życia wewnętrznego i dążeń kobiet oraz skomplikowane problemy płci ("Kobiety", "Książę", "Narcyza");
- 1914-1926 - zmiana tematyki; zainteresowanie dla spraw codziennych, "rzeczy małych i małych ludzi" ("Charaktery" - cykl portretów syntetycznych; opowiadanie "Dom nad łąkami" - studium psychologiczne życia prostych ludzi);
- 1928-1939 - powieści: "Niedobra miłość", "Granica", "Niecierpliwi"; sztuki teatralne: "Dom kobiet", "Dzień jego powrotu".
MARIA DĄBROWSKA (1889-1965)
- postawa afirmacji życia;
- opowiadania: "Gałąź czereśni" (1921), "Ludzie stamtąd" (1925);
- cykl powieściowy "Noce i dnie" (obejmuje okres 1863-1914);
- ukazuje proces przeobrażeń społecznych szlachty, będących rezultatem rozwoju kapitalizmu i uwłaszczenia chłopów; przeobrażenia psychiki ludzkiej, tworzenie się nowych postaw, konfliktów.
Poezja:
JULIAN TUWIM (1894-1953)
- twórczość ma charakter synkretyczny (impresjonizm "Staruszkowie", futuryzm, ekspresjonizm);
- wprowadzanie do wiersza ruchu, dynamiki - rezygnowanie z uzyskiwania statycznego obrazu świata;
- w początkowym okresie twórczości: wyrażanie uczucia radości życia, wszechogarniającego zachwytu i entuzjazmu, a także biologicznego witalizmu ("Do krytyków", "Dwa wiatry", "Gałąź");
- rezygnacja z nadrzędnej pozycji poety, przejawiająca się przede wszystkim w nowym ukształtowaniu poetyckiego języka i w funkcji, jaką odgrywał nowy, liryczny bohater jego wierszy;
- zainteresowanie tematyką dnia codziennego i sprawami prostych ludzi - czasem pokrzywdzonych i cierpiących, czasem sentymentalnie zakochanych ("Garbus", "Szczęście", "Staruszkowie");
- wprowadzenie do poezji języka potocznego;
- zbiory liryków: "Czyhanie na Boga" (1918), "Sokrates tańczący" (1920), "Siódma jesień" (1922), "Słowa we krwi" (1926), "Rzecz czarnoleska" (1929), "Biblia cygańska" (1933), "Treść gorejąca" (1936);
- obszerny poemat liryczno-opisowy pt. "Kwiaty polskie";
- wiersze satyryczne: tom "Jarmark rymów" (1934);
- wiersze dla dzieci: "Lokomotywa", "Słoń Trąbalski", "Zosia Samosia";
- liczne przekłady poetyckie, zwłaszcza z poezji rosyjskiej, oraz antologie.
ANTONI SŁONIMSKI (1895-1976)
- autor kilku komedii satyrycznych;
- najwybitniejszy felietonista okresu międzywojennego;
- poezja romantycznego buntu i marzenia, a jednocześnie poezja klasycznego umiaru.
JAROSŁAW IWASZKIEWICZ (1894-1980)
- poeta, prozaik, dramaturg;
- świadome umniejszanie roli swoich uczuć - traktowanie ich jako pretekstu, dodatkowego elementu dekoracyjnego, czy elementu konwencji poetyckiej;
- duża malarskość i muzyczność wierszy.
JULIAN PRZYBOŚ (1901-1970)
- najwybitniejszy poeta Awangardy Krakowskiej;
- poezja: intelektualna (uświadamia sobie rolę poety); retoryczna (podkreślanie znaczenia słowa i zdania poetyckiego);
- kreacjonizm (konkretność obrazowania);
- zbiory poezji: "Śruby" (1925), "Oburącz" (1926), "Z ponad" (1930), "W głąb las" (1932), "Równanie serca" (1938).
WŁADYSŁAW BRONIEWSKI (1897-1962)
- w tomiku "Trzy salwy" wiersz programowy "Poezja";
- osobistej funkcji poezji przeciwstawia poeta funkcję społeczną;
- nawiązuje do tradycji poezji romantycznej (tom "Dymy nad miastem");
- wprowadza do poezji elementy języka potocznego, treści życia codziennego i momentów aktualności;
- często posługuje się wierszem tonicznym (opartym nie na równej liczbie sylab, ale na równej liczbie akcentów w wersie);
- nadaje nowe, poetyckie walory słowom i zwrotom utartym, ogranym lub pozornie tych walorów pozbawionym przez ich odkrywcze i nowe zestawienia;
- uważa, że poezja ma porywać do walki, "bić słowem" itp.
Dramat:
JERZY SZANIAWSKI (1886-1970)
- "Żeglarz", "Adwokat i róże", "Most", po wojnie "Dwa teatry";
- tendencje dramatu symbolicznego ścierają się z tradycją teatru psychologicznego; fantastyka towarzyszy grotesce;
- rzeczywistość ma dwa wymiary: starcie wyobraźni z przeciętnością;
- konflikt dwóch postaw wobec życia: poetyckiej i "prozy życia";
- nie daje jednoznacznych odpowiedzi, sygnalizuje tylko ogrom i złożoność problemów moralnych w życiu człowieka.
STANISŁAW IGNACY WITKIEWICZ (1885-1939)
- przeciwstawił się dotychczasowym normom literackim i etycznym;
- prekursor teatru absurdu;
- stosował groteskę;
- zagadnienia: sens istnienia, stosunek człowieka do świata; dominujące uczucie: tzw. "niepokój metafizyczny";
- autor teorii tzw. "czystej formy" (oddziaływanie utworu na odbiorcę przede wszystkim jego formą, czystą kompozycją poszczególnych elementów, a dopiero później treścią oraz ideami, jakie wyraża).
ANDRE GIDE (1869-1951)
- ostro atakował tradycyjnie uznane normy etyczne, które krępują swobodę jednostki i nie pozwalają na pełnię życiowego rozwoju;
- propagator relatywizmu moralnego (prawo jednostki do indywidualnego rozsądzania problemów etycznych).
MARCEL PROUST (1871-1922)
- usunął narratora wszechwiedzącego;
- propagował teorię behawioryzmu (sformułowaną przez Johna Watsona - zastąpienie tradycyjnej analizy psychologicznej opisem zachowań ludzkich); "W poszukiwaniu straconego czasu" - obyczaje i umysłowość francuskiej burżuazji i arystokracji XIX i XX wieku.
ANDRE MALRAUX (1901-1976)
- ukazuje tragizm ludzkiego bytu;
- traktuje świat jako okrutny i absurdalny, stając się prekursorem egzystencjalizmu;
- według niego reakcją na "bezsens istnienia" powinna być walka.
TOMASZ MANN (1875-1955)
- ukazuje konflikt między sztuką a życiem;
- uważa, że upadek kultury jest wynikiem zwyrodnienia ówczesnego społeczeństwa;
- saga rodzinna "Buddenbrookowie";
- powieść "Doktor Faustus".
FRANZ KAFKA (1883-1924)
- katastrofista, ukazuje beznadziejne zmagania samotnego człowieka z groźnymi i wszechmocnymi siłami zbiurokratyzowanego świata;
- umowna sceneria utworów - rozgrywają się one poza czasem historycznym;
- powieści: "Ameryka", "Proces", "Zamek".
WILLIAM FAULKNER (1897-1962)
- odsłania nieprzeniknione "mroki" duszy ludzkiej;
- dokonuje analizy psychologicznej, chcąc odkryć przyczynę konfliktów;
- "Sartoris", "Światłość w sierpniu", "Dzikie palmy".
WŁODZIMIERZ MAJAKOWSKI (1903-1930)
- manifest "Policzek smakowi powszechnemu" (1912);
- hasło: "Słowa na wolność";
- przekształcenie języka poetyckiego; poezja agitacyjna, masowa;
- wiersz biały; odrzucenie układu stroficznego;
- graficzne rozczłonkowanie tekstu.
WIELEMIR CHLEBNIKOW
- kult prymitywu, starych kronik, mitów, podań.
Biografie
Wybrani twórcy okresu Dwudziestolecia w Polsce i na świecie
- by redakcja UCZNIAK.COM
- PRACA: PRZED SPRAWDZENIEM
- DOSTĘP: DARMOWY
- CZYTANE: 3708 razy
PRZEDMIOTY
Analiza wierszy
Antyk
Barok
Biografie
Biologia
Charakterystyki
Chemia
EGZAMIN GIMNAZJALNY
EGZAMIN MATURALNY
EGZAMIN ÓSMOKLASISTY
EGZAMINY ZAWODOWE
Ekologia
Ekonomia
Filozofia
Fizyka
Geografia
Historia
Informatyka
Język angielski
Język niemiecki
Język polski
Język rosyjski
Języki obce
Marketing
Matematyka
MATURA 2023
Mechanika
Motywy literackie
Młoda Polska
NEWSY
Oświecenie
Pozytywizm
Prawo
Przedsiębiorczość
Religia
Renesans
Romantyzm
Średniowiecze
Streszczenia
WOS
Współczesność
XX lecie