Bolesław Krzywousty w swoim testamencie z 1138 roku podzielił Polskę na dzielnice. Podział dzielnicowy państwa był skutkiem traktowania państwa jako monarchii patrymonialnej w której uznawano prawo każdego syna władcy do tronu. Krzywousty dążył do uregulowania zasad następstwa tronu aby jego liczni synowie nie doprowadzili do walk bratobójczych. Dzielnicą senioralną miał rządzić najstarszy z synów a potem najstarszy z książąt piastowskich. Z zasady pryncypatu wynikało iż państwo miało być podzielone na dzielnice przy zachowaniu jedności przez skupienie władzy w ręku jednego księcia zwierzchniego który prowadził politykę zagraniczną, mianował urzędników, był dowódcą armii, mógł obsadzić wojskiem grody pozostałych książąt.
Podział na dzielnicę :
-
Władysław II Wygnaniec – dzielnica senioralna dziedziczna, ziemia krakowska, sieradzka, wschodnia wielkopolska z Gnieznem, część Kujaw, Pomorze Gdańskie, lenne Pomorze Zachodnie.
-
Bolesław IV Kędzierzawy – Mazowsze, część Kujaw.
-
Mieszko III Stary – Wielkopolska z Poznaniem
-
Salomea – z najmłodszymi synami i córkami – ziemia łęczycka
-
Henryk – ziemia sandomierska
Bracia walczyli między sobą o seniorat i chęć narzucenia swojej władzy pozostałym dzielnicą. Skutkiem rozbicia dzielnicowego były walki wewnętrzne, wyniszczenie dzielnic, wzrost znaczenie duchowieństwa i możnych, sprowadzenie Krzyżaków w 1226 roku.