Kultura, a zatem i literatura czasów antycznych dała podwaliny pod dalszy rozwój twórczości światowej, a szczególnie europejskiej. Najbardziej doskonałym i wszechstronnym dziełem antycznym okazały się mity. To tam utrwalone zostały pierwsze wzory ludzkich postaw i zachowań. Nauka traktuje te wzory jako archetypy, czyli pradawne, niezmienne wyobrażenia, które tkwią w świadomości zbiorowej każdej społeczności. Utrwalone głęboko w psychice ludzkiej ujawniają się w różnych dziedzinach wiedzy i działalności. Sam archetyp jest niezmienny, nie podlega przemianom historycznym.
Tak jak na początku wspomniałem, mity ludów starożytnych stały się najcenniejszym źródłem wiedzy o ludziach, ich zachowaniach i wyobrażeniach. Mówiły o powstaniu i naturze bogów, świata, człowieka, zbiorowości społecznych czy instytucji społecznych. Głównymi bohaterami mitów są bogowie, demony i herosi, tj. ludzie obdarzeni nadprzyrodzonymi właściwościami, półbogowie. To przekonanie o boskim pochodzeniu świata, aczkolwiek często w różny sposób pokazywany w późniejszych religiach, jest jednak trwałym i niepowtarzalnym faktem. Nie ma zapewne na świecie religii, która wykluczałaby pierwiastek boski. W każdej religii oprócz tego pierwiastka boskiego, w zależności od wyobraźni jej twórców, występują liczni święci, aniołowie, demony, diabły. Tak więc archetyp jaki stworzyli Grecy odnoszący się do narodzin świata, powtarzał się we wszystkich następnych zrodzonych religiach, czasach i kulturach. Najbardziej jednak wyraźnym echem w świadomości i kulturach następnych epok zaznaczyły się poszczególne postacie mitologiczne niosące ze sobą pewne wartości i pojęcia. Najbardziej znanym i wszechstronnym w całej kulturze europejskiej jest postać Ikara, który do tej pory w naszej świadomości jest ucieleśnieniem marzeń i tęsknoty człowieka do wielkich odkryć, do przekraczania niemożliwych granic ,do oderwania się od rzeczywistości, a jednocześnie los Ikara jest przestrogą dla tych, którzy podejmują się karkołomnych czynów. Inną bardzo wymowną postacią jest Prometeusz. To pierwszy buntownik w literaturze greckiej. Za swoje występki przeciw Zeusowi został surowo ukarany. Jest symbolem buntu, śmiałości i poświęcenia w obronie praw ludzkości. Od jego imienia na określenie postawy buntu wobec Boga i niezgody na taki kształt świata, w którym Stwórca zgadza się na istnienie cierpienia, utworzono termin \"prometeizm\". Niedoścignionym wzorem miłości matki do swojego dziecka jest Demeter. Jest archetypem matki kochającej, pełnej bólu i cierpienia po stracie córki, Kory. Taka miłość matczyna jest wpisana w ludzką naturę, i nie można wyobrazić sobie innej matki, niż takiej, która poświęciłaby życie w obronie własnego dziecka
Postać Odyseusza, jednego z bohaterów, nie mitów, ale \"Iliady\" Homera, jest \"synonimem\" wędrówki, zmagań z otaczającą rzeczywistością i nieustannych doświadczeń, a kochająca Penelopa jest już raczej niedoścignionym wzorem wiernej i stałej w swej miłości żony.
Motyw Ikara obok motywu Odyseusza jest chyba najbardziej znanym motywem w literaturze światowej. Te dwie postacie z odległej kultury antycznej są wiecznie żywe w świadomości i kulturze nowożytnej. Również trwałe wartości do kultur i świadomości ludzkich wniosła postać Antygony. Podobnie jak Prometeusz jest symbolem buntu, lecz uznając wyższość praw moralnych, boskich, nad państwowymi, ludzkimi, grzebie brata, za co zostaje żywcem zamurowana i odbiera sobie życie.
Mówiąc o archetypach, o wzorach postępowania, nie sposób pominąć \"Biblii\". Najbardziej przejmujący, dramatyczny, a jednocześnie budujący jest przykład Hioba. Dramat Hioba jest osobisty: walczy on sam o swoją godność, odpierając racje przyjaciół, którzy nakazują mu uznać własną winę i przyjąć cierpienie jako karę za grzechy. Jest symbolem głębokiej wiary w Boga i niezłomności. Mimo cierpień nie załamał się, zachowując ufność wobec Stwórcy, został wynagrodzony. Wiele archetypów mamy także w przypowieściach biblijnych. Są tu zawarte postawy, uczucia oraz motywy postępowania człowieka. Bohater przypowieści \"O miłosiernym Samarytaninie\" jest symbolem człowieka miłosiernego i litościwego, pouczający, że bliźnim jest każdy człowiek bez względu na narodowość, rasę czy stopień pokrewieństwa. Przykładem miłości rodzicielskiej i umiejętności wybaczania, może być przypowieść \"O synu marnotrawnym której ojciec radośnie wita wracającego do domu syna, który bezmyślnie stracił cały swój majątek. Powrót jego traktuje jak zmartwychwstanie.
W przypowieści \"O siewcy\" mamy przykład człowieka (gleba), który w różny sposób wchłania słowa mądrości (ziarno). Jest tu udzielenie człowiekowi rady, aby starał się być chłonnym słuchaczem pożytecznej nauki, słowa Bożego.
Oddziaływanie kultury starożytnej zaznaczyło się również w takich dziedzinach jak np.: architektura czy sztuka. Prawie wszystko co powstaje w tej chwili bazuje na kulturze greckiej.
Do dziś w dziedzinie teorii literackiej zachował się podział literatury na trzy rodzaje. Może współcześnie gorzej jest z zachowaniem czystości gatunku, lecz nadal obowiązują te trzy gatunki stworzone przez Arystotelesa. Współczesny człowiek nie zastanawia się co miało wpływ na jego zachowania, lecz już starożytni definiowali i tworzyli pewne typy zachowań ludzkich
Antyk
Znane archetypy w literaturze okresu starożytności.
- by redakcja UCZNIAK.COM
- PRACA: PRZED SPRAWDZENIEM
- DOSTĘP: DARMOWY
- CZYTANE: 4183 razy
PRZEDMIOTY
Analiza wierszy
Antyk
Barok
Biografie
Biologia
Charakterystyki
Chemia
EGZAMIN GIMNAZJALNY
EGZAMIN MATURALNY
EGZAMIN ÓSMOKLASISTY
EGZAMINY ZAWODOWE
Ekologia
Ekonomia
Filozofia
Fizyka
Geografia
Historia
Informatyka
Język angielski
Język niemiecki
Język polski
Język rosyjski
Języki obce
Marketing
Matematyka
MATURA 2023
Mechanika
Motywy literackie
Młoda Polska
NEWSY
Oświecenie
Pozytywizm
Prawo
Przedsiębiorczość
Religia
Renesans
Romantyzm
Średniowiecze
Streszczenia
WOS
Współczesność
XX lecie