Romantyzm

Funkcjonowanie pejzażu w balladach i Sonetach krymskich



Ballady mają często źródła ludowe, dlatego też potykany w nich pejzaż jest obrazem krajobrazu wiejskiego. Częstym miejscem akcji jest las, jezioro lub droga. Ponieważ akcja ballady dzieje się na niewielkim obszarze przestrzeni pejzaż jest, więc kameralny, nie ma tam np. stepów, ogromnych puszczy. Pejzaż w balladach ma też za zadanie przygotowanie odpowiedniego nastroju. Elementy takie jak np. księżyc, puszczyk, sowa, stary kościół wprowadzają atmosferę tajemniczości i grozy. Zupełnie inną role odgrywa pejzaż w "Sonetach krymskich". Tam całość akcji skupia się wokół krajobrazu Krymu. Podmiot liryczny porównuje stepy Akermanu do morza, a wóz, którym jedzie do statku. Gdy spostrzega góry, Czatyrdach, czuje nich prawie boską cześć. Pejzaż jest tu bardzo dokładnie opisany, wyraża on wszystkie uczucia poety i ma za zadanie wykreować w wyobraźni odbiorcy dokładny obraz Krymu. Gdy narrator próbuje opisać niektóre widoki brakuje mu wręcz słów ("Droga nad przepaścią w Czufut-kale"). Ponieważ celem Mickiewicza miało być zafascynowanie czytelnika wschodem, jego pięknymi krajobrazami pejzaż pełni w "Sonetach Krymskich" główną rolę w przeciwieństwie do ballad. Łukasz Pobereżnik