POPULARNE
Barok
Na przykładzie wiersza Morsztyna scharakteryzuj styl barokowy
- by redakcja UCZNIAK.COM
- PRACA: PRZED SPRAWDZENIEM
- DOSTĘP: DARMOWY
- CZYTANE: 3603 razy
Barok w Europie: od schyłku XVI w. do połowy XVIII w. Termin pochodzi prawdopodobnie z języka portugalskiego - oznacza perłę o nieregularnym kształcie. Kultura barokowa różniła się zasadniczo od renesansu pod względem idei i formy artystycznej. W miejsce harmonii poszukiwania doczesnego szczęścia barok traktuje życie człowieka jako etap przejściowy do osiągnięcia życia wiecznego. Często występuje tematyka religijna, poezja metafizyczna. Obok tematyki metafizycznej barok dążył do bogactwa i niezwykłości, które przeniosło się do literatury ze sztuk plastycznych. Sztuka barokowa miała olśnić czytelnika, oszołomić go i zaszokować.
J.A. Morsztyn - najwybitniejszy polski reprezentant nurtu dworskiego w poezji - pisał wiersze o tematyce towarzyskiej i miłosnej. Sonet "Do trupa" - w kunsztownej i wyszukanej formie wypowiada błahe treści. Już sam tytuł ma szokować czytelnika. Sonet jest zbudowany na zasadzie konceptu, który uwypuklał harmonijne i antagonistyczne związki pomiędzy zjawiskami. W dwu pierwszych zwrotkach występują analogie między trupem a człowiekiem zakochanym: trup zabity "strzałą śmierci" - zakochany "strzałą miłości"; trup ma "związane ręce" - również zakochany pozbawiony jest wolności. Obu ogarnia ciemność - u jednego spowodował ją brak promyka nadziei na odwzajemnioną miłość, u drugiego - grobowe mroki. Dwie następne zwrotki ukazują różnice pomiędzy człowiekiem zakochanym a martwym: trup milczy - zakochany "kwili", trup jest zimny jak lód - zakochany płonie ogniem miłości. Nagromadzone w wierszu porównania i kontrastowe zestawienie trupa i zakochanego prowadzą do wniosku, że lepiej być trupem niż być nieszczęśliwie zakochanym, bo ten ostatni nie może wyzwolić się z "wiecznych ogni miłości". Zestawiony zostaje tu spokój umarłego z cierpieniem zakochanego. W tym sonecie Morsztyn stosuje typowe dla poetyki barokowej środki wyrazu. W pierwszej zwrotce wprowadza anaforę - powtórzenie tego samego wyrazu w każdym wersie. Kolejne zwrotki rozpoczyna tym samym słowem. Stosuje przestawny szyk wyrazów (inwersję), liczne epitety, metafory i metonimie (zastąpienie nazwy jakiegoś przedmiotu lub zjawiska nazwą innego, będącego z nim w zależności). Pojawia się także typowa dla baroku peryfraza (zastąpienie nazwy zjawiska przez jego opisanie). Używa wyszukanego stylu pełnego ozdobników, wprowadza niecodzienne metafory i oryginalne słownictwo, np. "w śrzożodze", tzn. w upale. Inne środki stylistyczne charakterystyczne dla baroku występujące u Morsztyna:
- epifora - powtórzenie na końcu
- oksymoron - epitet sprzeczny (suchy ocean, ciepły lód)
- paradoks
- antyteza
- pytanie retoryczne
- gradacja - stopniowanie
PRZEDMIOTY
Analiza wierszy
Antyk
Barok
Biografie
Biologia
Charakterystyki
Chemia
EGZAMIN GIMNAZJALNY
EGZAMIN MATURALNY
EGZAMIN ÓSMOKLASISTY
EGZAMINY ZAWODOWE
Ekologia
Ekonomia
Filozofia
Fizyka
Geografia
Historia
Informatyka
Język angielski
Język niemiecki
Język polski
Język rosyjski
Języki obce
Marketing
Matematyka
MATURA 2023
Mechanika
Motywy literackie
Młoda Polska
NEWSY
Oświecenie
Pozytywizm
Prawo
Przedsiębiorczość
Religia
Renesans
Romantyzm
Średniowiecze
Streszczenia
WOS
Współczesność
XX lecie