W uchu znajdują się 2 narządy zmysłów: Słuchu: ucho zewn, środkowe, ślimak ucha wewn Równowagi: przewody półkoliste, łagiewka i woreczek Receptory w przewodach półkolistych pobudzane są przez przyspieszenie kątowe Receptory łagiewki pobudzane są przez przyspieszenie liniowe w kierunku poziomym Receptory woreczka pobudzane są przez przyspieszenie liniowe w kierunku pionowym Receptory- komórki zmysłowe włoskowate, jest ich 6 grup po 1 w łagiewce, woreczku i ślimaku oraz 3 w bańkach przewodów półkolistych ( boczny, tylny, górny) Ucho wewnętrzne- błędnik skł się z 2 części przy czy jedna część znajduje się wewnątrz drugiej. Błędnik kostny- zespół kanałów w kości skroniowej wewnątrz nich błędnik błoniasty otoczony przychłonką, wypełniony śródchłonką. Ślimak – część ślimakowa błędnika jest rurką spiralną (długości u człowieka około35mmi ma 2ž skrętu). Błona podstawna i przedsionkowa dzielą ślimaka na 3 komory(schody ślimaka). Narząd ślimakowy (Cortiego) położony jest na błonie podstawnej i zawiera komórki zmysłowe włoskowate błędnika ( słuchowe komórki receptorowe) wypustki tych komórek przebijają błonę siatkowatą, narządu spiralnego, podpieranej przez komórki filarów pomiędzy nimi znajduje się tunel narządu spiralnego. Komórki zmysłowe włoskowate ułożone są w 4 szeregach, 3 po stronie zewn i 1 po str wewn tunelu ślimakowatego. Ślimakowatego ślimaku u człowieka jest 20000 komórek zmysłowych włoskowatych zewn i 3500- komórek zmysłowych włoskowatych wewn. Komórki zmysłowe włoskowate pokrywa błona , w której osadzone są zakończenia włosków komórek włoskowatych zewn. Wokół części podstawnych komórek zmysłowych włoskowatych rozgałęziają się wypustki neuronów aferentnych, których ciałka zlokalizowane są w zwoju spiralnym ślimaka wewnątrz wrzecionka. 90%-95% neuronów aferentnych unerwia komórki zmysłowe włoskowate wewnętrzne. Włókna eferentne znajdują się w ślimakowej części nerwu przedsionkowo-ślimakowatego kończą się na komórkach zmysłowych włoskowatych zewnętrznych. Aksony komórek nerwowych unerwiających komórki zmysłowe włoskowate kończą się w grzbietowym i brzusznym jądrze ślimakowatym w rdzeniu przedłużonym. Aksony przewodzą impulsy słuchowe z jąder ślimaka do wzgórków dolnych blaszki pokrywy w korze słuchowej. Informacje z obu uszu zbierane są górnej oliwce. Pierwotna kora słuchowa (pole 41 wg Brodmana) umiejscowiona jest w górnej części płata skroniowego. Słuchowe pola kojarzeniowe sąsiadują z pierwotnym polem słuchowym i rozciągają się szeroko, zachodząc na wyspę. Pęczek oliwkowo-ślimakowy( włókna eferentne) biegną w ślimakowych częściach nerwu przedsionkowo-ślimakowatego i kończą się wokół komórek zmysłowych włoskowatych zewn w narządzie ślimakowym. Przewody półkoliste; komórkami receptorowymi są grzebienie umieszczone w bańce każdego przewodu półkolistego. Grzebień skł się z komórek zmysłowych włoskowatych i zrębowych pokrytych osklepkiem, który zamyka bańkę na zasadzie drzwi wahadłowych. Łagiewka i woreczek błędnika; na dnie łagiewki znajduje się narząd otolitowy (plamka otolitów) druga plamka znajduje się w ścianie bocznej woreczka. W plamkach znajdują się komórki podporowe i komórki zmysłowe włoskowate pokryte błoną kamyczkową (otolitową) w niej osadzone są kamyczki błędnikowe zbudowane z węglanu wapnia ( u człowieka mają długość 3-19μm). Wypustki komórek zmysłowych włoskowatych są przytwierdzone do błony kamyczkowatej. Włókna nerwowe z komórek włoskowatych łącza się z włóknami nerwowymi grzebienia w nerwie przedsionkowo-ślimakowatym. W zwoju przedsionkowym zlokalizowane są ciała 19000 komórek nerwowych zaopatrujących grzebienie i plamki. Każda część przedsionkowa nerwu przedsionkowo-ślimakowatego kończy się przedsionkowych 4 jądrach przedsionkowych mostu oraz w korze kłaczka móżdżku. Wypustki II neuronów czuciowych biegną do rdzenia kręgowego i śródmózgowia. Budowa komórki zmysłowej włoskowatej ucha wewn ; wszystkie zbudowane są jednakowo, osadzone są wśród innych komórek nabłonka( zrębowych i podporowych). Część podstawna pozostaje w ścisłym kontakcie z włóknami nerwowymi aferentnymi, ze szczytu wystaje 30-150 cylindrycznych wypustek lub włosków, kinocylium (o budowie rzęski 9+1mikrotubule) wystaje ponad inne (u dorosłych ssaków nie występuje) pozostałe wypustki to sterocylie o rdzeniu z równoległych włókien aktyny, wypustki to w kierunku do kinocylium zwiększają swoją wysokość. Potencjał elektryczny błony komórkowej komórki zmysłowej włoskowatej wynosi około 60mV potencjał zmniejsza się do 50mV gdy stereocylia popchnięte są w kierunku kinocylium , gdy wychylenie stereocyliów jest w przeciwnym kierunku to komórka ulega hiperpolaryzacji. W ten sposób wypustki stanowią mechanizm generujący zmiany w potencjale błonowym. Wypustki komórek zmysłowych włoskowatych wystają do śródchłonki a ich części podstawne kąpią się w przychłonce. Śródchłonka wytwarzana przez prążek naczyniowy ma duże stężenie jonów K+ a małe stężenie jonów Na+. Przewód ślimakowy ma względny potencjał dodatni w stosunku do schodów przedsionka i schodów błędnika. W częściach szczytowych stereocyli istnieją kanały kationowe o Ř 0,7nm jeśli stereocylie przechylają się do kinocylium zwiększa się czas otwarcia tych kanałów i d komórek włoskowatych wchodzą jony K+ wywołując depolaryzację. Dźwięk to wrażenie wywołane przez podłużne drgania cząsteczek środowiska zewn , ruchy cząsteczek wywołują zmiany ciśnienia na błonie bębenkowej , ruch takie to fale akustyczne; głośność dźwięku związana jest z amplitudą , a wysokość z częstotliwościa. Amplituda fali- maksimum ciśnienia na powierzchni błony bębenkowej, skala wartości względnych, logarytmiczna- skala w decybelach; 0 decybeli- natężenie takiego dźwięku, którego wartość równa się natężeniu dźwięku wzorcowego; 0-140 decybeli zakres od ciśnienia progowego do ciśnienia potencjalnie uszkadzającego. Głuchota przewodzeniowa- wywołana uszkodzeniem aparatu przewodzącego ucha zewn i środkowego Głuchota odbiorcza- po uszkodzeniu komórek zmysłowych włoskowatych lub dróg nerwowych. Audiometrem mierzy się próg słyszenia, czyli ostrość słyszenia Przyspieszenie kątowe w płaszczyźnie danego przewodu półkolistego powoduje pobudzenie jego grzebienia śródchłonka przemieszcza się w kierunku przeciwnym do ruch obrotowego płyn popycha i odkształca osklepek. Po ustaniu ruchu obrotowego opóźnienie kątowe powoduje przemieszczenie śródchłonki w kierunku zgodnym z obrotami a oskpepek wygina się w kierunku przeciwnym niż podczas przyspieszenia kątowego, po 25-30 sekundach oskpepek wraca do pozycji prawidłowej przyśrodkowej. Drogi zstępujące z jąder przedsionkowych rdzenia kręgowego przewodzą impulsację przede wszystkim oddziałującą na regulację postawy ciała. Połączenia wstępujące jąder przedsionkowych z jądrami nerwów czaszkowych związane są z ruchami gałek ocznych. Oczopląs- charakterystyczny ruch gałek ocznych występujący na końcu i początku ruchu obrotowego jest to odruch, który utrzymuje fiksację wzrokową na punktach nieruchomych w trakcie ruchu obrotowego. Odruch przedsionkowo-oczny; komponent wolny – zapoczątkowany jest poprzez impuls z błędnika, komponent szybki- inicjowany jest w pniu mózgu, określa kierunek ruchu gałek ocznych w czasie ruchu obrotowego kierunek komponentu szybkiego jest zgodny z kierunkiem ruchu obrotowego a po ustaniu tego ruch jest przeciwny. Najczęściej występuje oczopląs poziomy, przy pochyleniu głowy w bok pionowy a w dół obrotowy. Na przyspieszenie liniowe reagują plamki łagiewki( poziom) i woreczka( pion), otolity mają większy ciężar niż śródchłonka i przyspieszenie liniowe przemieszcza je w kierunku przeciwnym niż przyspieszenie, odkształcając włoski komórek zmysłowych włoskowatych, co generuje wyładowania w włóknach nerwowych. Większość odpowiedzi na podrażnienie plamek ma charakter odruchowy, część impulsów z przedsionków biegnie do kory mózgu. Impulsy te są odpowiedzialne za świadomą percepcję ruchu i dostarczają informacji niezbędnych do orientacji przestrzennej. Przyspieszenie liniowe nie odkształca osklepka i dlatego nie pobudza grzebienia.