Każda epoka kreuje swoje typy bohaterów. W romantyzmie bohater podporządkowywał swoje działania wyzwoleniu kraju i narodu. Rządzą nim silne emocje, jego największa wartością i celem życia jest miłość, zarówno do osoby, jak i do Ojczyzny. Działo się tak dlatego, że romantyzm to pierwsza epoka, która w całości przypadała na okres zaborów. Jednym z bohaterów doby romantyzmu jest Konrad z „Konrada Wallenroda” Adama Mickiewicza. To powieść historyczna, którą cechuje historyzm, a ze wzglądu na swe treści jest kwazihistoryczna – zawiera ukryte treści. Tytułowy bohater – Konrad Wallenrod – to Alf – Walter, porwany za młodu przez Krzyżaków Litwin, który wiele lat mieszkał wśród wrogów, wychowywany przez krzyżackiego mistrza, Winrycha von Kniprode. Tęsknota za Ojczyzną i nauki litewskiego wajdeloty, Halbana, który pobudzał w chłopcu uczucia patriotyczne i wzniecał żądzę zemsty, sprawiły, że przy nadarzającej się okazji młodzieniec powrócił do swych rodaków. Tam pojął za żonę córkę księcia Kiejstuta, Aldonę. Szczęście rodzinne nie trwało jednak długo. Świadomy potęgi zakonu i niemożności pokonania go siłą, Walter przedostaje się do wroga, aby wcielić w życie ideę walki lisa, kiedy nie można być lwem. Obrany wielkim mistrzem krzyżackim doprowadza do klęski zakonu, a następnie świadomy nieetyczności swojego działania i przegranej życiowej, popełnia samobójstwo. Konrad to typowy bohater romantyczny, którego działaniami rządzą silne emocje – miłość, nienawiść, chęć zemsty, wyrzuty sumienia. Jego tragizm wynika z poczucia niemożności pogodzenia miłości do Ojczyzny z uczuciem do kobiety („Szczęścia w domu nie znalazł, bo go nie było w Ojczyźnie”) oraz ze świadomości konfliktu między racjami politycznymi( konieczność walki z wrogiem) a zasadami etycznymi (podstępne metody działania nie godziły się z chrześcijańskimi i rycerskimi ideałami). Tragiczne rozdarcie Konrada objawia się brakiem wewnętrznego spokoju oraz osamotnieniem i ucieczką w alkohol. Nienawiść i pragnienie zemsty skłaniają bohatera do rezygnacji z ukochanej kobiety oraz sprzeniewierzenia się rycerskim i chrześcijańskim prawom. Poświęcając honor, dumę i życie prywatne, Wallenrod wypełnia swą historyczną misję i doprowadza do klęski zakonu, ale jednocześnie przegrywa swoje życie. Dlatego też samobójstwo staje się dla Konrada jedynym logicznym rozwiązaniem. Dokonane przez bohatera wybory uniemożliwiają powrót do normalnego życia i szczęścia rodzinnego. Kosztem Aldony, sprzeniewierzając się własnym zasadom moralnym, Konrad wypełnił swoją historyczną misję. Konrad jako spiskowiec dopełnił swojej misji. Niestety jako człowiek zhańbił się, przegrał życie i zasady moralne. Poniósł wiele wyrzeczeń. Wszystko, co miał najlepszego położył na szli Ojczyzny, w związku z tym Ojczyzna była dla niego największą wartością, był patriotą. W życiu miał dużo rozterek, był jednak odporny i silny psychicznie. Nie załamał się w czasie alkoholizmu. Konrad to również bohater tragiczny. Musi wybierać między dwoma równorzędnymi racjami, między Litwą a Niemcami, miłością do Ojczyzny albo do kobiety, życiem spiskowca, czy prawego człowieka. Konrad jako bohater romantyczny jest nieszczęśliwy, skłócony ze światem, przeżywa nieszczęśliwą, romantyczną miłość, jest osamotniony i tajemniczy, kieruje się uczuciem, a nie rozumem. Był jednak pierwszym powieściowym patriotą. Drugim bohaterem doby romantyzmu był Kordian z „Kordiana” Juliusza Słowackiego. Poznajemy go jako 15-letniego, przedwcześnie dojrzałego młodzieńca, niezdecydowanego i zagubionego. Był on owładnięty nieszczęsną, romantyczną miłością do starszej od siebie kobiety. Nie potrafił wyzwolić się spod działania pod wpływem uczuć. Laura, obiekt jego marzeń, nie była idealną kochanką romantyczną, ale dojrzała kobietą, która bawiła się nieświadomym niczego, zakochanym w niej młodym mężczyzną. Miłosne cierpienie i poczucie bezsensu życia po śmierci niewiele starszego przyjaciele doprowadzają Kordiana do próby samobójczej, która w efekcie jest nieudana. Na tej podstawie można stwierdzić, że Kordian nie wierzy w siebie, nie widzi sensu życie, a wszystko to jest potęgowane przez nieodwzajemnioną, nieszczęśliwą miłość. Następnie widzimy Kordiana, niedoszłego samobójcę, kiedy odbywa podróż po Europie, w trakcie której pozbywa się młodzieńczych złudzeń i duchowo dojrzewa. W Londynie dowiaduje się, że światem rządzi pieniądz. Rozmawia z dozorcą sprzedającym miejsca w parku. Bohater dotychczas uważał, że Anglia to praworządny kraj, ale dozorca obala ten mit. Opowiada, że jego bracia sprzedają miejsca w parlamencie i groby w Westminsterze. Niestety, w Anglii dzięki sile pieniądza można kupić wszystko. Następnie widzimy go na skałach w Dover, gdzie czyta „Króla Leara”. Tam zdaje sobie sprawę z tego, że świat stworzony przez literaturę jest wyidealizowany, to co czyta, nie pokrywa się z rzeczywistością. We Włoszech poznaje smak płatnej miłości. Poznaje Wiolettę, piękną Włoszkę. Wystawia ją na próbę, mówi, że jest bankrutem, a majątek przegrał. Ona odrzuca go. Okazuje się, że miłość jest przedmiotem przetargu. W Watykanie przekonuje się, iż Kościół podporządkowany jest Europejskiej polityce. Odwiedza papieża, przywozi mu ziemię zbroczoną krwią Polaków, by ją pobłogosławił. Ten mówi, że Polacy nie mają występować przeciw caratowi. Jeśli tak zrobią, to on rzuci klątwę na naród polski. W Szwajcarii, na Mont Blanc bohater wygłasza monolog, w którym odkrywając kreatorską, niemal boską, moc własnego ducha i dokonując gorzkiego podsumowania życia, postanawia poświęcić się dla Ojczyzny. Wyobraża sobie Polskę jako Winkelrieda narodów europejskich. Ma ona skupić na sobie cały napór sił wrogich rozwojowi narodów. Następnie pojawia się chmura, która przenosi go do Polski. Podczas swej wędrówki po Europie Kordian p0rzeżył dużo rozczarowań, które doprowadziły go do zastanowienia się nad tym, co ma w życiu dalej robić. Dochodzi do wniosku, że Polska powinna walczyć o swoje wyzwolenie. To przeciwstawienie się biernemu mesjanizmowi na rzecz aktywnej walki. W ostatnim III akcie Kordian, uczestnik koronacyjnego spisku, odrzuca zachowawczą postawę Prezesa i propaguje ideę zemsty. Akcja przenosi się na plac zamkowy. Ma nastąpić koronacja cara Mikołaja I na króla Polski. Wokół zamku zebrali się ludzie, którzy przyszli oglądać koronację i wojsko, które ma chronić cara. Lud szemraniem i szeptami drwi ze zwolenników Mikołaja I. Kordian pojawia się w lochach katedry św. Jana. Odbywa się tam tajne zebranie ludzi, którzy nie chcą dopuścić do koronacji. Wszyscy byli w maskach, by ich nie rozpoznano. Sądzono, że wszyscy będą głosować za zabiciem cara, ale tak się nie stało. Prezes (Niemcewicz), który stał na ich czele mówi, że przez tę zbrodnię będą prześladowani (jeszcze nigdy tron polski nie był splamiony krwią). Kordian próbuje ich przekonać, gdy nie dochodzi to do skutku, zrywa maskę i postanawia sam tego dokonać. Następnie widzimy Kordiana w zamku, gdzie pełni nocną straż nad śpiącym carem, postanawia go zabić. Podczas drogi do sypialni toczy się walka pomiędzy jego wątpliwościami (Strach) i zamiarem wykonania zbrodni (Imaginacja). Przed drzwiami sypialni Kordian mdleje. Później widzimy go w szpitalu, gdzie rozmawia z Doktorem, który nazywa go szaleńcem. Wtedy Kordian stwierdza „KAŻDY CZŁOWIEK, KTÓRY POŚWIĘCA SIĘ ZA WOLNOŚĆ OJCZYZNY – JEST CZŁOWIEKIEM, NOWYM TWOREM BOGA”. Dalej widzimy ich na Placu Saskim, gdzie Wielki Książę Konstanty straszy Kordiana śmiercią (może się od tego ocalić przeskakując na koniu przez żołnierzy z bagnetami). Próba udała się, schodząc z placu Kordian sądzi, że ocalił życie, on i Wielki Książę Konstanty nie wiedzieli o tym, że car wcześniej zadecydował o losie młodego człowieka. Następni toczy się spór między braćmi o losy Kordiana, Konstanty uzyskuje ułaskawienie dla Kordiana. Niestety spóźnił się i Kordian został zabity przez pluton egzekucyjny. Tragizm Kordiana spełnia się istniejącym w duszy bohatera rozdźwiękiem między pragnieniem a niemożnością jego realizacji. Odnajdując sens życia w zamiarze poświęcenia się sprawie narodowej, kierowany najczystszymi pobudkami, okaże się niezdolny do zamordowania cara. Niemożliwa do przezwyciężenia świadomość własnych ograniczeń, wewnętrzne rozterki, stały się główną przeszkodą w realizacji wytyczonego celu. Życie Kordiana cechuje konflikt między przekonaniem o boskiej mocy ludzkiego ducha a ułomnością natury ludzkiej, który stał się przyczyną jego klęski. Jako bohater romantyczny Kordian był także wyobcowany, samotny i przeżywał nieszczęśliwą miłość. Kolejną kreację bohatera romantycznego stworzył Jacek Soplica z „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. Wywodził się ze średnio zamożnej szlachty. Jego charakterystyczną cechą były sumiaste wąsy i doskonałe władanie bronią. Stał na stanowisku podczaszego. Przed śmiercią ojciec podzielił majątek między dwóch synów. Jacek wszystko przepił i przehulał. Okoliczna szlachta bardzo go lubiła i szanowała. Na częste uroczystości zapraszał go Stolnik (chciał tylko zdobyć jego głosy, wykorzystywał go). Jacek pokochał Ewę, córką Stolnika, ale po podaniu mu czarnej polewki rozpił się. Następnie ożenił się z pierwszą napotkaną kobietą, która umiera z żalu, że jej mąż tak żyje. Po jej śmierci Jacek postanawia się zmienić, by, gdy jego syn Tadeusz dorośnie nie wziął z niego przykładu. Zanim wyjechał z kraju chciał pożegnać się z Ewą. Kiedy przyjechał pod zamek Horeszków, zobaczył jak Stolnik walczy z Moskalami (po ich klęsce wpada w złość, chwyta za broń i zabija Stolnika.). Moskale chcą mu powierzyć urząd, którego on nie przyjmuje. Bierze jednak część ziemi Horeszków i daje ją bratu. Potem wyjeżdża za granicę i bierze udział w wielu bitwach. Zawsze szedł w pierwszym szeregu (chce umrzeć) i dlatego często był ranny. Przebywał również w więzieniu w Austrii, gdzie był prześladowany. Po wielu walkach postanawia przywdziać habit i wstępuje do zakonu bernardynów przyjmując imię Robak. Wraca na Litwę i chce przygotować tam powstanie. Często przekracza granicę by szpiegować wroga. Nikomu nie zdradza, kim jest. Zorientował się tylko Maciek i Gerwazy ( podczas Mszy Świętej, gdy Robak odwracał się i mówił jak żołnierz w wojsku, a był już pewny, gdy ksiądz zabił niedźwiedzia). Gdy Gerwazy zorientował się, kim jest Robak, postanawia się zemścić i zniweczyć marzenie Jacka – powstanie na Litwie. Do tego celu wykorzystuje zaścianek Dobrzyńskich. Najeżdżają oni na Sopliców i początkowo zwyciężają. Następnie przyjeżdżają Moskale, którzy dowiedzieli się i awanturze. Wojska Gerwazego i Sopliców łączą się i wspólnie walczą z Moskalami. W czasie tej bitwy Jacek zostaje ranny ( dostaje w ranę, którą miał z poprzednich walk i wdaje się w nią gangrena). Ratując życie Hrabiemu i Gerwazemu pokazuje chęć do zgody z Horeszkami i zaniechania dalszych sprzeczek. Na skutek odniesionej rany umiera. Przed śmiercią wyjawia Gerwazemu i bratu, kim jest i opowiada swoje dzieje (jak doszło do zamordowania Stolnika). Gerwazy mówi mu, że Stolnik przed śmiercią w stronę zabójcy wykonał znak krzyża, co oznacza, że wybaczył zabójcy, ktokolwiek by nim był. Po śmierci Jacka Napoleon przyznaje mu odznaczenie za wszystkie zasługi na polu walki. Jacek jako bohater romantyczny przeżywał nieszczęśliwą miłość do Ewy, był rozdarty wewnętrznie, zbuntowany przeciw otoczeniu, tajemniczy i samotny. Jest on także nowym typem bohatera romantycznego. Propaguje walkę w oparciu o całe społeczeństwo, czyli walkę o wyzwolenie nie w pojedynkę, lecz zbiorowo. Zmienia się na przestrzeni czasu, ulega przeobrażeniu z awanturnika w patriotę. Jest przykładem nowego spojrzenia na walkę narodowowyzwoleńczą. Wszyscy opisani bohaterowie zostali stworzeni w dobie romantyzmu. Cechowała ich nieszczęśliwa miłość, buntowniczy styl życia, samotność, wyalienowanie, ale nade wszystko walka o wyzwolenie Ojczyzny. Poeci piszący o niepodległości w XVIII wieku nie wiedzieli, czy ich marzenie się spełni, lecz my dzisiaj byliśmy tego świadkami i jesteśmy im wdzięczni za trud włożony w uświadamianie społeczeństwa i propagowanie walko i wolność Polski.