II wojna światowa przyniosła ogromne straty ludnościowe, migracje uciekających przed działaniami wojennymi lub przemieszczających się w wyniku nowego podziału ziem po zakończeniu wojny, ruinę gospodarczą, chaos i destabilizację sytuacji społeczno politycznej. Do społeczeństw zmęczonych wojną łatwiej trafiały hasła reformy rolnej, nacjonalizacji przemysłu, powszechnej oświaty i zabezpieczeń społecznych.
Na konferencjach Wielkiej Trójki zagwarantowano Stalinowi wpływy w Europie Środkowo Wschodniej. Rywalizacja między supermocarstwami w okresie zimnej wojny wpłynęła na przyspieszenie budowy systemu totalitarnego w państwach demokracji ludowej. Zwycięstwo armii czerwonej która stacjonując na zajętych ziemiach wprowadzała siłą komunizm. Masowo fałszowano wybory, jednoczono partie komunistyczne a opozycyjne likwidowano.
Do państw demokracji ludowej należały : Polska, Czechosłowacja, Węgry, Rumunia, Bułgaria, Jugosławia, Albania, NRD.
