Geografia

Omów pionowe i poziome ruchy powietrza na Ziemi



 

Pierwotnie przyczyną powodującą ruch powietrza jest różnica temperatury w rożnych . miejscach na powierzchni Ziemi. Powietrze nagrzane ulega rozszerzeniu i jako lżejsze unosi się do góry. Rozchodzi się ono na dużych wysokościach na boki, wskutek czego na powierzchni Ziemi w tym miejscu spada ciśnienie. Tam, gdzie powietrze oziębia się, kurczy i opada wytwarza się wysokie ciśnienie.

Pionowe ruchy powietrza - powietrze nagrzane unosi się do góry. Ilość ciepła zależy od kąta padania promieni. Najsilniej ogrzewają się tereny w strefie równikowej. Powietrze się nagrzewa, powiększa swoją objętość i unosi się do góry. Powstają ruchy wstępujące. W strefach podbiegunowych występuje znaczne oziębienie ziemi, zimne powietrze spada ku powierzchni. Są to prądy zstępujące,

Poziome ruchy powietrza na kuli ziemskiej są to wiatry stałe związane z układem barycznym. Od zwrotników ku równikowi wieją pasaty. W strefie zwrotnikowej powstaje układ wyżowy. W szerokościach umiarkowanych powstaje niż i wieją wiatry zachodnie. Na biegunach powstają wyże. Na półkuli północnej, północno-wschodniej, południowej i południowo-wschodniej wiatry wieją cały czas. Występują też wiatry zmienne, które zalezą od rozkładu układów barycznych.

Pasat jest to wiatr w strefie międzyzwrotnikowej. wiejący ze zwrotnikowych wyżów barycznych w kierunku niżu równikowego. Odchylony jest siłą Coriolisa w kierunku zachodnim

Monsuny - monsun zimny - wiatry wieją z lądu nad morze, a monsun ciepły - z morza na ląd. Monsun występuje w Azji Południowo-Wschodniej i częściowo Wschodniej

Bryza - wiatr lokalny wiejący na wybrzeżach mórz prostopadle do Unii brzegowej. W dzień wieje bryza morska (z morza na ląd), a w nocy bryza lądowa (z lądu na morze). Bryza morska jest chłodna i wilgotna, a lądowa ciepła i sucha.

Halny - wiatr fenowy w Tatrach. Powstaje dzięki różnicy ciśnień i temperatury.

Cyklon są to wiatry, które wieją w szerokości od 10 do 20 stopni. Występują najczęściej w najcieplejszym okresie roku. Tworzą się nad oceanami. Powodują bardzo duże spustoszenie. Występuje w Azji Zachodniej noszą nazwę tajfunów, a w Stanach Zjednoczonych - tornada.